%0 Journal Article %T کاربرد برنامه‌ریزی بیان ژن و رگرسیون غیرخطی در تعیین هندسه شکافت و جریان بیشینه حاصل از شکست سدخاکی به‌کمک داده‌های آزمایشگاهی %J علوم و مهندسی آبیاری %I دانشگاه شهید چمران اهواز %Z 2588-5952 %A کوزه گر, کامران %A حسن زاده, یوسف %A اسلامیان, سعید %A یوسف زاده فرد, میکائیل %A بابائیان امینی, علیرضا %D 2022 %\ 04/21/2022 %V 45 %N 1 %P 65-84 %! کاربرد برنامه‌ریزی بیان ژن و رگرسیون غیرخطی در تعیین هندسه شکافت و جریان بیشینه حاصل از شکست سدخاکی به‌کمک داده‌های آزمایشگاهی %K مدل ریاضی %K روابط تجربی %K الگوریتم تکاملی %K رگرسیون غیرخطی %K ویژگی‌های شکافت %R 10.22055/jise.2021.35162.1931 %X شکست یک سد خاکی می‌تواند موجب بروز بحرآن‌های شدید در ناحیه‌ سیلاب‌زده پایین‌دست گردد. لذا تعیین دقیق ویژگی‌های شکافت و جریان در ارزیابی خطرهای حاصل از خرابی سد از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. در این تحقیق از مدل‌های آزمایشگاهی با مصالح دآنه‌ای در اندازه و خصوصیت‌های مکانیکی مختلف برای مطالعه فرسایش و نقش آن در گسترش هندسی شکافت استفاده شده است. از رگرسیون چندمتغیره در توسعه رابطه جدید برای تعیین دبی اوج (Qp) بهره‌گیری شده که در آن پراسنجه‌های بدنه سد در کنار پراسنجه‌های هیدرولیکی به‌کار رفته‌اند. نتیجه‌ها نشان می‌دهد مشارکت این ویژگی‌ها توانسته کارآیی را در تعیین Qp حاصل از شکست سد خاکی ارتقا دهد. از آنجائی‌که نرخ تکامل عرض متوسط شکافت (Bave) و عمق آن (Hb) نقش اثرگذاری بر آب‌نمود خروجی دارد، علاوه بر ارائه رابطه‌های جدید برای این دو پراسنجه، با مشارکت منابع مختلف داده‌ای و استفاده از برنامه‌ریزی بیان ژن (GEP) در تعیین آن، محدوده تغییرات جدیدی برای نسبت‌های بی‌بعد Hb بر ارتفاع سد (Hd) و نیز Bave بر عرض بالایی (Bt) و پایینی آن (Bb) معرفی و خروجی آن به سدهای لغزشی نیز بسط داده شده است. بر مبنای شاخص‌های عملکردی و آماری در رابطه‌ها، مقدارهای ضریب R2 برای Qp معادل با 91/0، برای Bave معادل با 99/0 و برای Hb برابر با 97/0 به‌دست آمده است. %U https://jise.scu.ac.ir/article_17002_bc94751b8a5a6e20b4ea302fff216359.pdf