2024-03-29T09:38:10Z
https://jise.scu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=1130
علوم و مهندسی آبیاری
JISE
2588-5952
2588-5952
1392
36
3
پایش و پیشبینی خشکسالی استان خوزستان با استفاده از شاخص خشکسالی SPI و زنجیره مارکوف
سعید
شکری کوچک
عبدالکریم
بهنیا
در مقاله حاضر با استفاده از سریهای زمانی حاصل از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و زنجیره مارکوف، پایش، پیشبینی و گسترش خشکسالی در سطح استان خوزستان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که در تمامی ایستگاهها وضعیت تقریباً نرمال بر اساس شاخص SPI با مقیاس زمانی شش ماهه، بیشترین فراوانی را دارا میباشد و بین 33 الی 42 درصد حالات را به خود اختصاص میدهد، احتمال گذر از یک حالت معین به همان حالت در زمانهای متوالی بسیار بالا است و در عوض احتمال گذر از حالت خشک به تر و یا برعکس بسیار پایین میباشد. به طور میانگین احتمال تعادل دورههای خشک، نرمال و تر در ایستگاههای منطقه به ترتیب 8/30، 5/36 و 7/32 درصد بود. میانگین تداوم دوره خشکسالی پیشبینی شده در مقیاس زمانی شش ماهه از حداقل سه ماه در ایستگاه پای پل تا حداکثر 6/4 ماه در ایستگاه سد شهدای بهبهان در نوسان بود. پیشبینی میشود به طور متوسط کل استان در 10سال آینده 5/35 ماه درگیر خشکسالی خواهد شد.
خشکسالی
پهنهبندی
پایش
زنجیره مارکوف
استان خوزستان
2013
11
22
1
12
https://jise.scu.ac.ir/article_10821_9190053a02951c51ef47641e139283c1.pdf
علوم و مهندسی آبیاری
JISE
2588-5952
2588-5952
1392
36
3
بررسی شدت اختلاط جریان غلیظ در مقاطع همگرا و مقایسه آن با مقاطع ثابت و واگرا
سیدبهنام
سروری نژاد
مهدی
قمشی
محمود
بینا
جریان غلیظ یکی از مهمترین پدیدههای مؤثر بر رسوبگذاری و کیفیت آب در مخازن سدها و منابع آب میباشد. تغییرات مقاطع رودخانه در مخازن سدها عاملی است که در تغییر هیدرولیک جریان غلیظ، موثر میباشد. در این تحقیق شدت اختلاط جریانهای غلیظ در مقاطع همگرا مورد بررسی قرار گرفته است. آزمایشهای مورد نظر در یک فلوم با شیب متغیر به عرض 5/72 سانتیمتر، عمق 60 سانتی متر و طول شش متر در سه زاویه همگرایی 8 ،16 و 25 درجه با دبی و غلظتهای مختلف در آزمایشگاه مدلهای هیدرولیکی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شده است. جهت تخمین شدت اختلاط در مقاطع همگرا با زوایای مختلف و با استفاده از نتایج آزمایشهای این تحقیق و در نهایت با استفاده از دادههای آزمایشگاهی محققین قبلی رابطهای کلی برای مقاطع ثابت، همگرا و واگرا ارائه شده است.
شدت اختلاط
جریان غلیظ
مقاطع همگرا
مخازن سدها
2013
11
22
13
22
https://jise.scu.ac.ir/article_10822_4752df5a0dc7322a83c710f1f88b1224.pdf
علوم و مهندسی آبیاری
JISE
2588-5952
2588-5952
1392
36
3
بررسی کارایی پودر لاستیک در جذب فلزات سنگین سرب، روی و منگنز و تعیین سینتیک و ایزوترم های جذب
جهانگیر
عابدی کوپائی
سیدسعید
اسلامیان
معظم
خالقی
محدودیت منابع آب شیرین در اکثر مناطق کشور ضرورت استفاده از منابع آبهای نامتعارف را ایجاب نموده است. یکی از این منابع غیرمتعارف پساب میباشد. اما در استفاده از پسابها باید به پیامدهای زیست محیطی آن توجه گردد. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر پودر لاستیک در جذب عناصر سنگین سرب، روی و منگنز در مقیاس آزمایشگاهی اجرا شد. آزمایشهای جذب مرحلهای به منظور بررسی زمان تعادل برای این فلزات در پ هاش ثابت 5/5 و غلظت اولیه محلول فلزی 100میلی گرم در لیتر صورت گرفت. بازدهی حذف فلزات سرب، روی و منگنز به ترتیب 5/67، 3/74 و 9/39 درصد بهدست آمد. زمان رسیدن به تعادل برای روی 180 دقیقه و منگنز 120 دقیقه مشاهده شد ولی فلز سرب در طول 180 دقیقه زمان آزمایش به تعادل کامل نرسید. همچنین آزمایشهای همدماهای جذب این سه عنصر برای جاذب مورد نظر انجام شد و دادهها با مدلهای جذب خطی، لانگمویر و فروندلیچ برازش داده شد. نتایج نشان داد که برای هر سه عنصر مورد مطالعه مدل فروندلیچ با ضریب تبیین 99/0 بالاترین انطباق را با نتایج آزمایشگاهی داشت.
آبهای نامتعارف
فلزات سنگین
پودر لاستیک
جذب مرحلهای
سینتیک جذب
همدماهای جذب
2013
11
22
23
30
https://jise.scu.ac.ir/article_10823_f6080416510f97df2f721e8f7ffc9504.pdf
علوم و مهندسی آبیاری
JISE
2588-5952
2588-5952
1392
36
3
تأثیرتوأم طوق و کابل بر روی عمق آبشستگی اطراف پایه پل در قوس رودخانهها
مجتبی
عقلی
سیدمحمدعلی
زمردیان
مسأله آبشستگی موضعی در اطراف پایه پل در سالهای اخیر به طور گسترده توسط محققین مختلف مورد بررسی قرار گرفته است که نتیجه آن ارائه روشهای مختلفی برای کنترل آبشستگی بوده است. محققین زیادی روش های مقابله با آبشستگی در اطراف پایهها را در یک مسیر مستقیم مورد مطالعه قرار دادهاند در حالی که ممکن است به دلیل محدودیت ناچار به احداث پل در قوس رودخانهها شوند. با توجه به تفاوتی که میان الگوی جریان در مسیر مستقیم و قوسها وجود دارد مطالعه الگوی آبشستگی در اطراف پایههای پل در قوسها ضروری می باشد. از این رو در این تحقیق سعی شده است تأثیرتوأم طوق و کابل در اطراف پایه بر روی عمق آبشستگی در قوس رودخانه ها مورد مطالعه قرار گیرد. نتایج این تحقیق نشان داد با افزایش قطر کابل و کمتر شدن فاصله میان گامها، آبشستگی بیشتر کاهش مییابد و حداکثر مقدار در کاهش آبشستگی59 درصد میباشد و همچنین طوق در بهترین حالت 55 درصد و طوق و کابل توأم حداکثر 7/69 درصد عمق آبشستگی را کاهش میدهد.
آبشستگی
پایه پل
قوس
کابل
طوق
2013
11
22
31
40
https://jise.scu.ac.ir/article_10824_ad73522998cea8974d7d15c8c66c754b.pdf
علوم و مهندسی آبیاری
JISE
2588-5952
2588-5952
1392
36
3
بررسی و پیشبینی متوسط بارندگی ماهانه با بهکارگیری تکنیک SARIMA (مطالعه موردی: ایستگاه بارانسنجی باباامان بجنورد)
محبوبه
حاجی بیگلو
عباسعلی
قزل سوفلو
حسین
علیمیرزائی
محدودیت منابع آبی جهت تأمین آب مورد نیاز کشاورزی و غیرکشاورزی موجب بروز مشکلات عمدهای شده است و باران به عنوان یکی از مهمترین منابع آبی موجود محسوب میشود. بنابراین، پیشبینی بارندگی و برآورد میزان آن در هر ماه و یا سال و برای هر منطقه و حوضه آبریز، به عنوان یکی از مهمترین پارامترهای جوی، از اهمیت ویژهای در استفاده بهینه از منابع آبی برخوردار است. برای پیشبینی باران میتوان از سریهای زمانی استفاده نمود. هدف از انجام این تحقیق بررسی مناسبترین مدل برآورد باران میباشد، بهطوری که با بهکارگیری بارانهای ماهانه دوره 30 ساله (80- 1350) و پس از تعیین پارامترهای مدل غیرفصلی و فصلی مدل SARIMA و با استفاده از نرمافزار Minitab مقادیر باران ماهانه ده سال آخر دوره آماری دوره (90- 1381) در ایستگاه بارانسنجی باباامان واقع در استان خراسان شمالی تخمین زده شد. سپس مقادیر باران ماهانه پیشبینی شده بر اساس بهترین توزیع آماری، محاسبه گردید. با مقایسه مقادیر برآوردی باران ماهانه با مقادیر واقعی متناظر مشاهده شد برای الگوهایی که دارای پارامتر بیشتری هستند و مرتبههای اتورگرسیو یا میانگین متحرک آنها بیشتر از یک میباشد، برای سالهای بعد مقادیر متفاوتی را نشان میدهد، اما این تفاوتها نیز محدود به چند سال است که حداکثر از تعداد پارامترهای الگو تجاوز مینماید. ضریب همبستگی بین مقادیر واقعی و پیشبینی شده در ایستگاه مورد مطالعه 64/0 بهدست آمد که از رابطه رگرسیونی بهدست آمده میتوان برای تصحیح مقادیر متوسط بارندگی پیشبینی شده در ایستگاه استفاده نمود.
سری زمانی
پیشبینی باران
مدل SARIMA
آزمون آکائیک
2013
11
22
41
54
https://jise.scu.ac.ir/article_10825_bb17c870bb4a6fc4990cfb03591b097b.pdf
علوم و مهندسی آبیاری
JISE
2588-5952
2588-5952
1392
36
3
بررسی تغییرات تنش برشی در مقطع مرکب مستطیلی
علی
آرمان
منوچهر
فتحی مقدم
پیش بینی دقیق تنش برشی در کانالهای روباز در بسیاری از مسائل مهندسی نظیر طراحی کانالهای پایدار، محاسبات مربوط به افت انرژی و رسوبگذاری در کانالها حائز اهمیت میباشد. در هنگام سیلاب، بخشی از دبی رودخانه توسط کانال اصلی و بخش دیگر توسط دشتهای سیلابی که در اطراف کانال اصلی قرار دارند، حمل میشود. بهدلیل تفاوت عمق جریان بین کانال اصلی و دشتهای سیلابی اطراف، سرعت جریان نیز متفاوت بوده و متعاقباً میزان تنش برشی و توزیع آن بهصورت قابل ملاحظهای دستخوش تغییر میگردد. در تحقیق حاضر آزمایشهایی برروی یک مقطع مرکب مستطیلی از جنس پلکسی گلاس به همراه دشتهای سیلابی اطراف با دبیهای مختلف و سه نسبت شکل متفاوت به انجام رسید. نتایج نشان داد که در هر نسبت شکل، با افزایش عمق جریان میزان تنش برشی نیز افزایش مییابد. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش نسبت شکل، میزان تنش برشی بهصورت معنیداری کاهش مییابد.
تنش برشی
مقطع مرکب
نسبت شکل
2013
11
22
55
66
https://jise.scu.ac.ir/article_10826_6ebdd804fe6de2ad1971b5eac5c44975.pdf
علوم و مهندسی آبیاری
JISE
2588-5952
2588-5952
1392
36
3
تحلیل روند تبخیر از مخزن سد و پیشبینی آن به کمک سریهای زمانی
رامین
بهمنی
فریدون
رادمنش
سیدسعید
اسلامیان
غلامعلی
پرهام
تبخیر از عوامل مهم در هدر رفت آب ذخیره شده در پشت سدها میباشد. از این رو پیشبینی هرچه دقیقتر آن به برنامهریزی در بهرهبرداری صحیح از آب ذخیره شده در مخزن سدها کمک شایانی میکند. در این مطالعه سعی شد با دادههای ثبت شده تبخیر از تشتک ابتدا به کمک آزمون من-کندال فصلی روند تبخیر تعیین گردد. سپس با روش سری زمانی تبخیر از مخازن پیشبینی شود. به وسیله آزمون من-کندال فصلی، ایستگاه بهبهان فاقد روند و در ایستگاههای دز و پای پل در سطح پنج درصد روند تشخیص داده شد. سپس با مشخص شدن وضعیت ایستایی دادهها، مدلهای SARIMA(0,0,1)×(2,0,2)12،SARIMA(1,0,0)×(1,1,1)12و SARIMA(1,0,0)×(2,1,2)12 به ترتیب برای ایستگاههای بهبهان، دز و پای پل مناسب تشخیص داده شد. نتایج نشان داد به خاطر محدودیتهای دادهها و فرضیههای به کار گرفته شده در روش سری زمانی این مدلها برای پیشبینیهای کوتاه مدت قابل اطمینان هستند.
سری زمانی
آزمون من-کندال فصلی
SARIMA
خودهمبستگی
تبخیر
2013
11
22
67
80
https://jise.scu.ac.ir/article_10827_65de07a40fd823335035cc73583b6712.pdf
علوم و مهندسی آبیاری
JISE
2588-5952
2588-5952
1392
36
3
کاربرد و مقایسه مدل سری زمانی تجمعی و مدل شبکه عصبی مصنوعی در پیشبینی تغییرات سطح آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت مروست)
حسین
ملکی نژاد
ربابه
پورشرعیانی
پیشبینی نوسانات سطح آب زیرزمینی، برای برنامهریزی مناسبتر بهویژه در مناطق خشک و نیمه خشک امری ضروری است. در این تحقیق برای پیشبینی نوسانات سطح آب زیرزمینی در دشت مروست از مدلهای سری زمانی و شبکه عصبی استفاده شد. برای مدلسازی، اطلاعات سطح آب زیرزمینی در طی سالهای 88-1366 استفاده و مدلهای مختلف سری زمانی تلفیقی و شبکه عصبی مصنوعی بر دادهها برازش داده شد. کارآیی و دقت مدلهای آریما در پیشبینی مقادیر آتی توسط معیار اطلاعاتی آکائیک و جذر مربع میانگین خطاها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بررسی حالتهای مختلف مدل آریما نشان داد که مدل آریما(1,1,0) بهترین برازش را با دادهها دارد. در مدل شبکه عصبی مصنوعی پیش خور با الگوریتم پس انتشار خطا از سه تابع آموزشی لونبرگ مارکوآرت، پس انتشار ارتجاعی و شیب توأم مقیاس شده استفاده شد. با توجه به نتایج به دست آمده از بین سه تابع آموزشی، تابع لونبرگ مارکوآرت به عنوان بهترین تابع آموزشی برای پیشبینی سطح آب زیرزمینی انتخاب گردید. برای ارزیابی و انتخاب روش بهتر، بین مدل سری زمانی تلفیقی آریما (1,1,0)و مدل شبکه عصبی پیش خور با الگوریتم پس انتشار خطا، از آمارههای میانگین مربع خطاها، میانگین قدر مطلق خطاها و ضریب بازدهی استفاده شد که مدل شبکه عصبی نسبت به سری زمانی تلفیقی برتری جزئی نشان داد.
مدل سری زمانی تلفیقی
شبکه عصبی مصنوعی
دشت مروست
سطح آب زیرزمینی
2013
11
22
81
92
https://jise.scu.ac.ir/article_10828_173c910d6a098049cddfee4a44781325.pdf
علوم و مهندسی آبیاری
JISE
2588-5952
2588-5952
1392
36
3
بررسی عددی حساسیت و رفتار سازههای مختلف آبگیر به کمبود یا مازاد برداشت در شرایط جریان غیرماندگار
رسول
قبادیان
ساحره
گلزاری
تغییر شرایط هیدرولیکی آبگیرها و جریان در کانال باعث ایجاد جریان غیر ماندگار در شبکه های آبیاری میشوند. برای ارزیابی عملکرد سازه های آبگیر، بررسی رفتار هیدرولیکی آنها ضروری است که لازمه محاسبه آن استفاده از مدلهای ریاضی هیدرودینامیک میباشد. بدینمنظور در این تحقیق مدلی کامپیوتری تهیه شده که در آن معادلههای جریان غیر ماندگار(معادلههای سنت-ونانت) با روش تفاضلهای محدود منفصل شدهاند. رقوم جریان در محل انشعاب کانال فرعی از اصلی با استفاده خاصیت ماتریسها و روش خط تأثیر بهصورت کاملاً ضمنی محاسبه میشود. سازههای کنترل جریان اعم از آبگیر ها و آببند ها به عنوان شرایط داخلی به مدل معرفی میشود. مدل حاضر با استفاده از روش تلفیق معادلههای مومنتم و انرژی (E-M) توانایی تخمین دبی عبوری از سازههای تنظیمکننده را در هر گامزمانی دارد. پس از صحت سنجی مدل، به عنوان یک مطالعه موردی کانال MC (کیلومتر 433+15 تا 500+42) شبکه آبیاری میان دربند کرمانشاه با پنج سازه آبگیر نیرپیک، 17 آبگیر ساده و پنج سازه آب بند به صورت یکپارچه شبیه سازی گردید و به بررسی گزینههای انتخابی برای حالتهای مختلف بهرهبرداری پرداخته شده است.
جریان غیرماندگار
معادلههای سنت-ونانت
روش E-M
شبکه آبیاری میان دربند
شبیه سازی عددی
2013
11
22
93
107
https://jise.scu.ac.ir/article_10829_80ce90f5ceeddc094e1755608f7f7d3d.pdf
علوم و مهندسی آبیاری
JISE
2588-5952
2588-5952
1392
36
3
کاهش جریان و تلفات نیترات با زهکشی کنترل شده در نواحی خشک و نیمه خشک ایران
عدنان
صادقی لاری
هادی
معاضد
عبدعلی
ناصری
عبدالمجید
لیاقت
سیروس
جعفری
اقداماتی که در راستای مدیریت سطح ایستابی به منظور کاهش حجم زهآبها و تلفات نیترات طی دهه اخیر انجام شده است، منجر به تضمین پایداری سیستمهای آبیاری و زهکشی و نیز حفاظت اکوسیستمها گردیده است. در این پژوهش دو روش مدیریت سطح ایستابی شامل زهکشی زیرزمینی آزاد و زهکشی کنترل شده در سطح 41/63 هکتار در مزارع کشت و صنعت نیشکر امام خمینی (ره) واقع در استان خوزستان، به کار برده شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل یک تیمار زهکشی آزاد (FD)، و دو تیمار زهکشی کنترل شده با کنترل سطح ایستابی در اعماق 90 سانتیمتری (CD90) و 70 سانتیمتری از سطح خاک (CD70) بود. حجم زهآب خروجی از زهکشها، غلظت ازت نیتراتی، عمق سطح ایستابی و میزان مصرف آب آبیاری در طول دوره مطالعه اندازهگیری شد. با اجرای زهکشی کنترل شده، میزان کل جریان خروجی زهکشی تیمارهای CD70و CD90 به ترتیب به میزان 48/62 و 98/48 درصد در مقایسه با تیمار زهکشی آزاد کاهش یافت،کل میزان تلفات ازت نیتراتی در جریان خروجی از زهکشها در تیمارهای CD70 و CD90 به ترتیب به میزان 43/58 و 25/47 درصد نسبت به زهکشی آزاد کمتر بود، کل آب مصرفی در مزارع کنترل شده CD70وCD90 به ترتیب به میزان 64/25 و 67/27 و درصد نسبت به مزرعه با زهکشی آزاد کاهش نشان داد. نتایج تحقیق حاضر حاکی از آن است که کاربرد زهکشی کنترل شده در مقیاس بزرگ منجر به کاهش قابل ملاحظهای در حجم زهآب و تلفات مواد مغذی در نواحی خشک و نیمه خشک ایران میگردد که افزایش منافع اقتصادی و محیط زیستی فراوانی در مقایسه با سیستمهای غیر مدیریت شده در پی خواهد داشت.
زهکشی کنترل شده
حجم زهآب
تلفات ازت نیتراتی
مدیریت سطح ایستابی
2013
11
22
109
118
https://jise.scu.ac.ir/article_10830_5fc8bf4104f42447e9bddc6f5571412b.pdf