2024-03-28T17:35:17Z
https://jise.scu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=2124
Irrigation Sciences and Engineering
JISE
2588-5952
2588-5952
1400
44
1
تأثیر مدیریت های مختلف آبیاری قطرهای زیرسطحی بر بهره وری آب آبیاری، عملکرد و اجزای عملکرد نیشکر رقم CP69-1062
الهام
زنگنه یوسف آبادی
عبدالرحیم
هوشمند
عبدعلی
ناصری
سعید
برومند نسب
مسعود
پرویزی
محدودیت منابع آب در دسترس در سالهای اخیر سبب توجه به استفاده از روشهای نوین آبیاری برای افزایش بهرهوری مصرف آب در بخش کشاورزی شده است. به همین منظور برای بررسی اثر مدیریتهای مختلف آبیاری قطرهای زیرسطحی بر عملکرد و اجزای عملکرد نیشکر و تعیین بهرهوری آب آبیاری، پژوهشی با سه تیمار عمق قرارگیری لولههای آبیاری (D1 : 15 سانتیمتری ،D2 : 25 سانتیمتری و D3 : 35 سانتیمتر) و دو فاصله قرارگیری قطرهچکان (L1: 30 سانتیمتر و L2: 50 سانتیمتر) در چهار تکرار، بهصورت کرتهای نواری خرد شده در قالب بلوکهای کاملا تصادفی در ایستگاه تحقیقاتی شماره یک موسسه تحقیقات و آموزش توسعه نیشکر خوزستان انجام گرفت. نتایج نشان داد از نظر عملکرد زیستتوده و بهرهوری آب آبیاری نیشکر رقم CP69-1062 تیمار D2L1 نسبت به سایر تیمارها دارای برتری بود. بیشترین عملکرد زیستتوده و بیشترین بهرهوری آب آبیاری در تولید زیستتوده نیشکر برای تیمار D2L1 حاصل شد که این مقادیر به ترتیب برابر 73/142 تن در هکتار و 8/6 کیلوگرم بر مترمکعب بود. از نظر عملکرد کیفی و عملکرد شکر تولیدی و بهرهوری آب آبیاری در تولید شکر بین تیمارهای این تحقیق در سطح پنج درصد تفاوت معنیداری وجود نداشت.با توجه به نتایج این پژوهشاستفادهازعمق 25 سانتیمتر و فاصله قطرهچکان 30 سانتیمتر در روش آبیاری قطرهای زیرسطحینیشکر در جنوب خوزستان مناسب به نظر میرسد، لیکن انجام تحقیقات بیشتر برای بررسی اثر دو فاکتور عمق و فاصله قطرهچکان برای سایر ارقام و در شرایط متفاوت پیشنهاد میشود.
Dripper spacing
dripper depth
quantitative and qualitative yield of sugarcane
2021
03
21
1
15
https://jise.scu.ac.ir/article_14309_2441436d9497ee69a8cb69dfc571615e.pdf
Irrigation Sciences and Engineering
JISE
2588-5952
2588-5952
1400
44
1
بهدست آوردن پروفیل جریان متغیر تدریجی در کانالهای ذوزنقهای و مثلثی به کمک روش نیمهتحلیلی تجزیه آدومین
حامد رضا
ظریف صنایعی
رضا
کامگار
نسترن
شینی شاهوند
محاسبهی پروفیل جریانهای متغیر تدریجی در کانالها، امری بسیار مهم است زیرا طراحی ابعاد کانال نیازمند دانستن عمق آب در جریان متغیر تدریجی است. بهمنظور بهدست آوردن این پروفیل باید معادله دیفرانسیل جریان متغیر تدریجی حل شود؛ تا عمق جریان در طول کانال مشخص شود. در این مقاله با استفاده از روش تجزیه آدومین (Adomian Decomposition Method) یا ADMیک حل نیمهتحلیلی برای حل معادله جریان متغیر تدریجی در کانالهای منشوری مثلثی و ذوزنقهای ارایه شده است. نتایج این حلهای نیمهتحلیلی با نتایج روش عددی تفاضل محدود (Finite Difference Method)یا FDMبرای چند مثال در کانالهای مثلثی و ذوزنقهای مقایسه گردیده است. بهطوریکه ابتدا نتایج پروفیل برای سه تقریب چهار جمله، پنج جمله و شش جمله موجود در روش آدومین در هر کانال ارایه شده است و سپس نتایج هر تقریب با نتایج پروفیل بهدستآمده از روش عددی تفاضل محدود مقایسه شده است. پروفیلهای روش آدومین تطابق خوبی را با پروفیلهای روش تفاضل محدود نشان میدهد بهطوریکه درصد خطای حداکثر پروفیل جریان متغیر تدریجی روی شیب ملایم از روش آدومین تقریب شش جمله با روش تفاضل محدود در کانال مثلثی 51/0 درصد و در کانال ذوزنقهای 02/0 درصد میباشد. همچنین دو مثال نیز از پروفیل جریان متغیر تدریجی در کانالهای مثلثی و ذوزنقهای برای شیب تند ارایه شده است. درصد خطای حداکثر در این حالت نیز میان روش آدومین تقریب شش جمله و روش تفاضل محدود برای کانال مثلثی 11/0 درصد و در کانال ذوزنقهای 22/0 درصد میباشد.
Flow Depth
Channel
Finite difference method
Ordinary Differential Equation
ADM
2021
03
21
17
31
https://jise.scu.ac.ir/article_15049_6b8b7e624a2f5674d8424eb6a051ee0e.pdf
Irrigation Sciences and Engineering
JISE
2588-5952
2588-5952
1400
44
1
تعیین لایسیمتری ضریب گیاهی و تبخیرتعرق نخل خرما در سالهای چهارم و پنجم رشد
مجید
علی حوری
پایه و اساس برنامهریزی دقیق بهمنظور استفاده بهینه از منابع آب در بخش کشاورزی، تعیین نیاز آبی گیاهان است. در این تحقیق، از یک لایسیمتر زهکشدار برای اندازهگیری تبخیرتعرق مرجع و سه لایسیمتر زهکشدار برای اندازهگیری تبخیرتعرق و تعیین ضریب گیاهی نخل خرمای رقم برحی در شهرستان اهواز استفاده شد. میزان تبخیرتعرق مرجع و نخل خرما در سالهای چهارم و پنجم رشد، با استفاده از رابطه بیلان آب در خاک تعیین شد. نتایج نشان داد که میزان تبخیرتعرق نخل خرما در سالهای چهارم و پنجم رشد بهترتیب معادل 4/666 و 7/961 میلیمتر بود، ولی میزان تبخیرتعرق مرجع در سالهای مذکور بهترتیب معادل 2/2006 و 1/1791 میلیمتر شد. مقدار افزایش سالانه تبخیرتعرق نخل خرما در سال پنجم نسبت به سال چهارم رشد، برابر 3/44 درصد بود. بیشترین میزان تبخیرتعرق ماهانه گیاه برای سالهای چهارم و پنجم رشد، در تیرماه وجود داشت، اما کمترین میزان تبخیرتعرق ماهانه گیاه برای سال چهارم رشد در دی ماه و برای سال پنجم رشد در بهمن ماه بود. مقدار ضریب گیاهی نخل خرما در سال چهارم رشد، بین 27/0 تا 56/0 و در سال پنجم رشد از 38/0 تا 91/0 متغیر بود. افزایش فعالیتهای متابولیکی گیاه در اثر بالا رفتن سن گیاه میتواند علت اصلی افزایش میزان تبخیرتعرق و ضریب گیاهی نخل خرما در سال پنجم رشد باشد.
Consumed water
Date palm plantation
Reference evapotraspiration
Water requirement
2021
03
21
33
45
https://jise.scu.ac.ir/article_15133_aab88671359a76936799e337f11400ae.pdf
Irrigation Sciences and Engineering
JISE
2588-5952
2588-5952
1400
44
1
تحلیل آزمایشگاهی تأثیر افزودن نانو مواد مونتموریلونیت بر افزایش مقاومت سطوح شیروانی سد خاکی و زمان تخریب سازه
بیژن
قهرمان
اسماعیل
کاهکش
کاظم
اسماعیلی
سازههای خاکی علیرغم مزایایی که نسبت به سازهی بتنی دارند، در زمرهی سازههای پرخطر محسوب میشوند. این سازهها در برابر عواملی نظیر سیلاب، با خسارات جبرانناپذیر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مواجه میشوند. یکی از راهکارهای افزایش مقاومت خاک، افزودن موادی ترکیبی به خاک، با مقاومت برشی بالا میباشد. تا کنون موادی نظیر بنتونیت، مواد پلیمری و شیمیایی، الیاف گیاهی و ... مورد آزمایش قرار گرفتهاند. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با بهکارگیری مواد نانوی موسوم به مونتموریلونیت، ضمن ترکیب علم میان رشتهای نانو با علم ژئوتکنیک، اثرات این مواد بر خصوصیات خاک مورد بررسی قرارگرفته شود. به این منظور مواد نانو در پنج سطح ترکیبی با خاک مورد استفاده در سد خاکی مخلوط شده و افزایش حدود 70 درصدی مقاومت برشی خاک بهازای افزودن پنج درصد نانو ذرات به خاک مشاهده شد. در ادامه، باقی خصوصیات خاک از منظر علم ژئوتکنیک و رفتار خاک در هنگام اختلاط با نانو مواد مورد بررسی قرار گرفته است.
embankment
Earth dam
Shear Stress
Destruction
Nano material
2021
03
21
47
60
https://jise.scu.ac.ir/article_15050_ab1c12b7d933e2430d3ec700a8858dc6.pdf
Irrigation Sciences and Engineering
JISE
2588-5952
2588-5952
1400
44
1
تشخیص نشت در خطوط انتقال پلیاتیلن با استفاده از بازتاب موج فشاری جریانگذرا
اصغر
اکبری
منوچهر
فتحی مقدم
مصطفی
میرزایی جشنی
کنترل و کاهش نشت موضوع جدید و جذابی برای متخصصین و مسئولین این زمینه از علم هیدرولیک میباشد. نگرانیها در مورد تشخیص نشت و محل آن از اواسط قرن بیستم همراه با سیستمهای انتقال نفت پیدا شد. آنالیز جریان گذرا بدون شک یک ابزار با پتانسیل بالقوه برای دستیابی به این هدف است. در این تحقیق از بازتاب موج فشاری جریان گذرا، برای تشخیص مقدار و محل آن در خطوط لوله پلیاتیلن استفاده شده است. روش به کار رفته بر تحلیل اولین موج انعکاسی از نشت تمرکز دارد. لذا برای رسیدن به این هدف ابتدا طی مدلسازی آزمایشگاهی، جریان گذرا بر روی یک سیستم مخزن، لوله و شیر مورد بررسی قرار گرفت. سیستم لوله در این تحقیق از جنس پلیاتیلن به قطر 63 میلیمتر و با طول 158 متر میباشد. آزمایشها با سه قطر نشت پنج، شش و هفت میلیمتر در دو فاصلهی 3/56 و 4/117 متری از مخزن و دبیهای متفاوت صورت گرفت. نتایج نشان میدهد که کمترین و بیشترین درصد خطای نسبی مکان نشت بهترتیب 12/0 و 74/12 درصد بهدست آمد و نیز کمترین و بیشترین درصد خطای نسبی اندازهی نشت بهترتیب 86/1 و 90/71 درصد محاسبه شد.
leakage detection
water hammer
Viscoelastic pipelines
Transient flow
2021
03
21
61
75
https://jise.scu.ac.ir/article_14335_dffb132ec9010683e8050f723265169e.pdf
Irrigation Sciences and Engineering
JISE
2588-5952
2588-5952
1400
44
1
شبیه سازی خشکسالی با استفاده از دو مدل تلفیقی CEEMD-GPR و GPR-GARCH (مطالعه موردی: شمالغرب ایران)
کیومرث
روشنگر
رقیه
قاسم پور
خشکسالی یکی از مهمترین حوادث طبیعی تأثیرگذار بر بخش کشاورزی و منابع آب میباشد. پیشبینی آن نقش مهمی در برنامهریزی و مدیریت منابع آب دارد. در تحقیق حاضر، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دادههای سه ایستگاه سینوپتیک ارومیه، تبریز و اردبیلواقعدرشمالغرب کشور طی دوره زمانی (2017-1978) به پیشبینی ﺧشکسالی پرداخته شده است. برای این منظور، ابتدا ﺷﺎﺧﺺ بارندگی استاندارد (SPI) در مقیاس زمانی شش ماهه محاسبه گردید. سپس با استفاده از روشهای تلفیقی CEEMD-GPR و GPR-GARCH، خشکسالی سه ایستگاه مزبور پیشبینی شد. برای بررسی کارایی روشهای تلفیقی، مدلهای متفاوتی با در نظر گرفتن شاخص SPIدورههای قبل و عناصر اقلیمی بهعنوان پارامترهای وروردی تعریف شد و نرخ تأثیر هر یک از این پارامترها مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج محاسبه شاخص خشکسالی SPI مشخص شد که سطوح مختلف خشکسالی طی سالهای 1985-1983، 1991-1988، 2001-1995، 2010-2005، 2013-2011 و 2017 در طول دوره آماری در سه منطقه رخ داده است. نتایج حاصل از تحلیل مدلهای تعریف شده براساس شاخص SPIدورههای قبل و عناصر اقلیمی، دقت بالای روشهای تلفیقی بهکاررفته در تحقیق حاضر را در تخمین شاخص خشکسالی به خوبی نشان داد. بهطوریکه در تمامی ایستگاهها، درصد خطا با استفاده از روشهای تلفیقی CEEMD-GPRو GPR-GARCHنسبت به روش GPR تقریبا به میزان 25 تا 40 درصد کاهش یافت. ملاحظه گردید که در پیشبینی خشکسالی، عناصر اقلیمی شامل میانگین دما و رطوبت نسبی ماهانه و همچنین شاخص SPI مربوط به ماههای گذشته تأثیرگذار میباشند. نتایج تحلیل حساسیت نشان داد که SPIt-1تاثیرگذارترین پارامتر در مدلسازی است.
Drought
Empirical mode
GPR
Nonlinear time series
rainfall
SPI
2021
03
21
77
92
https://jise.scu.ac.ir/article_15134_fd751e48abe41e7d3d12f0a65743a0b7.pdf
Irrigation Sciences and Engineering
JISE
2588-5952
2588-5952
1400
44
1
تعیین توابع مفصل دو بعدی بهینه در تحلیل تغییرات سطح آب زیرزمینی با استفاده از الگوریتم های فرا ابتکاری
محمد
ناظری تهرودی
یوسف
رمضانی
کارلو
دی میکله
رسول
میرعباسی نجف آبادی
کاهش بارشها و حتی حدی شدن آنها میتواند تاثیرات زیادی در کاهش سطح آب زیرزمینی داشته باشد که در پی آن آسیبهای جدی به سفرهها و ساختمان آنها وارد میشود. در این مطالعه ضمن بررسی روشها و الگوریتمهای فراابتکاری مختلف برآورد و تخمین توابع مفصل به تحلیل دو بعدی سیگنالهای کمبود بارش و سطح آب زیرزمینی در محدوده زیرحوضه ایستگاه هیدرومتری تپیک در حوضه آبریز نازلوجای در دوره آماری 95-1382 پرداخته شد. نتایج مقایسه الگوریتمهای مختلف و روش معمول تخمین پارامترهای توابع مفصل نشان داد که بر اساس معیار جذر میانگین مربعات خطا، روش معمول IFM نسبت به الگوریتمهای فراابتکاری از دقت بالاتری در برآورد ضریب مفصلهای مورد استفاده برخوردار میباشد. همچنین نتایج نشان داد که از بین الگوریتمهای ژنتیک، بهینهیاب ملخ، چندجهانی، ازدحام ذرات و بهینهیاب نهنگ، الگوریتم ژنتیک دقت به نسبت بالاتری را ارایه نموده و دقت تمامی این الگوریتمها یکسان و در حدود 2/0 بود. با نسبت برتری 131 درصد روش IFM نسبت به الگوریتمهای مورد بررسی نتایج نشان داد که مفصل گامبل-هوگارد دقت قابل قبولی برای تحلیل دو بعدی سیگنالهای کمبود در منطقه دارد. نتایج تحلیل دو بعدی سیگنالهای مورد بررسی نشان داد که با افزایش سیگنال کاهش بارش، احتمال افزایش سیگنال افت سطح آب زیرزمینی نیز به شدت افزایش مییابد. با بررسی دوره بازگشت شرطی سیگنال کمبود سطح آب زیرزمینی و با در نظر گرفتن سیگنال کمبود بارش در مدت دوام پیوسته سی روزه میتوان با احتمال 90 درصد، شاهد حداقل افت سطح آب زیرزمینی برابر با 6/0 متر در سال بود.
Copula
Joint Analysis
Lake Urmia
Rainfall Deficiency
Water Resources signatures
2021
03
21
93
109
https://jise.scu.ac.ir/article_15400_fcb509a478bff1c8fd558b121deea772.pdf
Irrigation Sciences and Engineering
JISE
2588-5952
2588-5952
1400
44
1
استفاده تلفیقی ازروشهای هیدرولوژیکی و نظریه بازیها در تعیین جریان زیست محیطی رودخانه کارون بزرگ
امیر
فروغیان
احسان
دریکوند
حسین
اسلامی
صائب
خوشنواز
آب از عوامل مهم زندگی انسان، گیاهان و حیوانات میباشد. توسعهی روزافزون جمعیت منجر به کمبود آب گردیده است. نیاز به ذخیره آب از هزاران سال قبل مورد توجه بوده و ایجاد سد روی رودخانه دارای سابقه تاریخی طولانی میباشد. روشهای مختلفی از جمله هیدرولیکی، هیدرولوژیکی ، جامع و... برای تعیین جریان زیستمحیطی وجود دارد. استفاده ترکیبی از علوم نوین و دیگر روشهای مرسوم در این زمینه کاربرد فراوانی پیدا کرده است. در این تحقیق، با استفاده از روش هیدرولوژیکی تنانت و تئوری بازیها (تابع نش) مقدار بهینه جریان زیستمحیطی رودخانه کارون بزرگ برآورد گردید. برای این منظور، ابتدا با استفاده از روش تنانت، بازهی 50 تا 350 متر مکعب بر ثانیه تعریف گردید. سپس با شبیهسازی رودخانه و استفاده از مدل Qual-2k و محاسبه تابع نش، جریان زیستمحیطی در سه سناریو مختلف کمی و کیفی برآورد گردید. در سناریو اول برای هر کدام از اهداف کمی و کیفی سد ضریب تأثیر یکسان در نظر گرفته و مقادیر بهینه جریان 243 مترمکعب برثانیه و در سناریو دوم برای اهداف کمی با ضرایب 5/1 و دو برابر، مقادیر بهینه جریان بهترتیب مقدار 221 مترمکعب برثانیه و 205 مترمکعب برثانیه و در سناریو سوم برای اهداف کیفی با ضرایب 5/1 و دو برابر، مقادیر بهینه جریان بهترتیب مقدار 265 مترمکعب برثانیه و 277 متر مکعب بر ثانیه برآورد گردید.
Nash Function
QUAL2K model
Tenant Method
2021
03
21
111
126
https://jise.scu.ac.ir/article_15955_e00913d4e1ba1d3420e178d0eac307e0.pdf
Irrigation Sciences and Engineering
JISE
2588-5952
2588-5952
1400
44
1
تحلیل روند تغییرات پارامترهای کمی و کیفی آب زیرزمینی دشت تویسرکان با آزمون ناپارامتری من کندال
فاطمه
غلامی
حیدر
زارعی
صفر
معروفی
دشت تویسرکان از دشتهای ممنوعه است که سطح آب زیرزمینی آن در 22 سال اخیر بیش از 11 متر افت داشته است. در این مطالعه روند کیفی آب زیرزمینی با استفاده از اطلاعات 15 حلقه چاهمشاهدهای طی دوره آماری (1394-1384)، روند کمی آب زیرزمینی با استفاده از اطلاعات 17 چاه مشاهدهای و همچنین روند تغییرات بارندگی با استفاده از اطلاعات 11 ایستگاه بارانسنجی طی دوره آماری (1393-1372) با آزمون ناپارامتری منکندال بررسی شد. برای هر سری زمانی با استفاده از روش تخمینگر سن، شیبخط روند محاسبه شد. پارامترهای کیفی مورد مطالعه شامل 13 پارامتر کیفی میباشد که در هرسال، دو بار (دورهتر و دوره خشک) اندازهگیری شدهاند.نتایج نشان داد که دشت از لحاظ کیفی دچار افت شده و روند تغییرات کاهشی معنیدار در سطح ایستابی، به میزان متوسط سالانه 53 سانتیمتر افت دارد. نتایج تحلیل بارش نشاندهنده آن است که بارش بهطور متوسط، سالانه 75/3 میلیمتر کاهش دارد.
Sen's slope
estimator
Time series
2021
03
21
127
140
https://jise.scu.ac.ir/article_16780_8642181549c8b695422a63847982cd1d.pdf
Irrigation Sciences and Engineering
JISE
2588-5952
2588-5952
1400
44
1
بررسی و انتخاب شاخص های ارزیابی مدیریت پایدار آب در حوضه های آبریز
مهسا
رحمانی
کامران
داوری
لیلی
ابوالحسنی
مژگان
ثابت تیموری
مجتبی
شفیعی
آب یکی از مهمترین محورهای توسعه و زیربنای رفاه اقتصادی و اجتماعی هر کشوری میباشد و ارزیابی مدیریت آب، بخشی ضروری از فرایند پیادهسازی و اجرای برنامهها و پروژهها محسوب میشود. شاخصهای ارزیابی ابزاری قوی برای تصمیمگیران و مدیران آب در سطح حوضههای آبریز، به منظور فهم نقاط ضعف و قوت تصمیمات بوده و همچنین سبب اتخاذ سیاستهای مناسب برای بهبود مدیریت منابع میباشند. هدف پژوهش حاضر بررسی و انتخاب شاخصهایی منطبق بر مؤلفههای پایداری (شامل اقتصادی،اجتماعی، محیطزیستیو نهادی) در ارزیابی مدیریت آب در مقیاس حوضه آبریز میباشد. روش پژوهش بر مبنای توصیفی- پیمایشی و با ابزار مصاحبه و پرسشنامه بوده است. پس از بررسی و استخراج شاخصهای اولیه، شاخصهای پایداری نهایی از طریق پرسشنامههای دلفی جمعآوری و با استفاده از روش دلفی فازی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. الگوی ارایه شده متشکل از 200 شاخص مدیریت آب بر مبنای تعریف چهار مؤلفه پایداری در مقیاس حوضه آبریز میباشد. نتایج نشان داد که از 200 شاخص بررسیشده، در مرحله نهایی، تنها 66 شاخص با در نظر گرفتن مؤلفههای پایداری انتخاب شدند. بر مبنای نتایج بهدستآمده از طبقهبندی مؤلفههای پایداری، 30 شاخص مطابق با حداقل سه مؤلفه پایداری (سه یا چهاربعدی)، 30 شاخص دوبعدی (مطابق با دو مؤلفه) و شش شاخص یکبعدی (تنها مطابق با یک مؤلفه) بهدست آمدهاند. شاخصهای بهدستآمده میتوانند به عنوان مبنایی در ارزیابی برنامههای مدیریت آب در حوضههای آبریز کشور مورد استفاده قرار گیرند.
Socio-Economic component
Decision making
sustainability
Water resources
2021
03
21
141
154
https://jise.scu.ac.ir/article_15149_0b1506413060e9232bf58db8a9cde16b.pdf