گرفتگی شیمیایی و تاثیر آن بر عملکرد هیدرولیکی انواع قطره‌چکان‌ها با دبی‌های مختلف با استفاده از آب رودخانه کارون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشیار گروه آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز

3 استاد گروه آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

     به‌منظور مطالعه انسداد شیمیایی و تأثیر آن بر عملکرد هیدرولیکی قطره‌چکان‌های مورد استفاده در آبیاری قطره‌ای، چهار تیمار قطره‌چکان‌های خودتنظیم‌کننده (نتافیم و میکروفلاپر) و غیرخودتنظیم‌کننده (مهر و گلدانی) در سه تیمار دبی 8، 4 و 2 لیتردرساعت انتخاب و با استفاده از آب کارون در مزرعه تحقیقاتی شماره یک دانشگاه شهید چمران اهواز مورد آزمایش قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی در 31 آبیاری با دور آبیاری دو روز و فشار کارکرد 5/1 اتمسفر انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که کاهش دبی در تیمار قطره‌چکان میکروفلاپر 8 و 4 لیتردرساعت بیشتر از سایر تیمارها و در سطح آماری پنج‌درصد معنی‌دار می‌باشد. همچنین تیمار میکروفلاپر 2 لیتردرساعت دارای کمترین کاهش دبی بود. بر اساس مشاهدات میدانی دلیل اصلی کاهش دبی و بالا بودن ضریب تغییرات ساخت، ضریب تغییرات دبی قطره‌چکان ودرصد خطای اندازه‌گیری دبی در تیمار میکروفلاپر 8 و 4، بیرون‌زدگی دیافراگم سیلیکونی به کار رفته در این قطره‌چکان‌ها بوده و ترسیب مواد شیمیایی در این مورد تأثیر به سزایی نداشته است. علت مقاومت در برابر انسداد در تیمار میکروفلاپر 2 لیتردرساعت، سرعت زیاد و رژیم متلاطم آب در هنگام خروج است. قطره‌چکان نتافیم در دو آبدهی 8 و 4 لیتردرساعت با وجود گرفتگی معنی‌دار در سطح پنج‌درصد دارای ضریب تغییرات ساخت، ضریب تغییرات دبی قطره‌چکان ودرصد خطای اندازه‌گیری دبی بسیار ناچیز، یکنواختی پخش آب و ضریب یکنواختیبسیار بالا می‌باشند. در آزمایش‌ها تیماری که دارای کمترین ضریب تغییرات ساخت بود، کمترین ضریب تغییرات دبی و بیشترین یکنواختی پخش را به خود اختصاص داد. در اکثر تیمارها طی دوره آبیاری مقادیر ضریب تغییرات ساخت، ضریب تغییرات دبی قطره‌چکان ودرصد خطای اندازه‌گیری دبی افزایش و یکنواختی پخش آب و ضریب یکنواختیکاهش یافت. با توجه به نتایج ارائه شده، قطره‌چکان گلدانی با آبدهی 8 لیتردرساعت، بصورت توأمان از نظر مقاومت در برابر گرفتگی شیمیایی و از نظر پارامترهای ارزیابی هیدرولیکی دارای رتبه بالاتری نسبت به بقیه تیمارها بوده و به عنوان قطره‌چکان‌های برتر انتخاب می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Chemical Clogging and its Effects on Hydraulic Performance of Different Types of Emitters with Different Flow Rates using Water of Karoun River

نویسندگان [English]

  • Omid Karami 1
  • Abdolrahim Hooshmand 2
  • Saeid BoroomandNasab 3
1
2
3
چکیده [English]

    In order to study the chemical clogging and its effect on hydraulic performance of trickle irrigation system, four treatments includes compensating emitters (Netafim and Micro-Flapper), non-compensating emitters (Mehr and Goldani), three treatment of flow rates that includes 8, 4 and 2 lph (liters per hour) were selected and tested using Karoun river’s water in No. 1 research farm of Shahid Chamran University of Ahvaz. The experiment was conducted in a Completely Randomized Block Design (CRBD) and irrigation was performed in 31 times with irrigation frequency for two days, at pressure of 1.5 bar. The results showed that decreasing of flow rate of Micro-Flapper emitter with 8 and 4 LPH flows is higher than the other treatments and this decreasing is significante at the five percent. Also the Micro-Flapper emitter with 2 lph flows has the lowest decreasing of flow rate. Based on field observations, herniation of silicon diaphragm that used in Micro-Flapper emitters with 8 and 4 lph flows is the main reason for the reduction of flow rate and high values of CV, qvar and qd. So in this particular case the Chemical sediment did not impose a major effect. Turbulent regime of water at the outlet is the reason of resistance against the chemical clogging in the Micro-Flapper emitter with 2 lph flows. In Netafim emitter with 8 and 4 lph, despite having the significant clogging in five percent signification level have a minimal values of CV, qvar and qd and high values of EU and CU. In this experiments, the treatment which had the lowest coefficient of manufacturing Variation, was accounted to it the lowest coefficient of variation of flow rate and the highest Emission Uniformity of variation. In most treatments during the Irrigation, values of CV, qvar and qd increased and values of EU and CU decreased. According to the results presented, the Goldani emitter with 8 gph flows is rated and selected as the top emitter in both terms of resistance against the chemical clogging and hydraulic performance parameters than other emitters.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Trickle irrigation
  • Chemical clogging
  • Pressure compensating emitter
  • Non-compensating
  • Karoun river