تأثیر تنش خشکی بر شاخص‌های فیزیولوژیکی و عملکرد ذرت در حضور سطح ایستابی کم‌عمق در شرایط اقلیمی اهواز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد-گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشیار گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

3 استاد گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

4 استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

     به‌منظور بررسی اثر کم آبیاری بر شاخص‌های فیزیولوژیکی ذرت دانه‌ای رقم سینگل کراس ۷۰۴ در طول فصل رشد، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال ۱۳۹۲ در مزرعه آزمایشی شماره دو دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران در سه تکرار به اجرا در آمد. تیمارهای آبیاری شامل ۱۰۰، ۷۵ و ۵۰ درصد نیاز آبی گیاه ذرت بود که از طریق تبخیر و تعرق گیاه مرجع(چمن) محاسبه شد. برای کشت از لایسیمترهای حجمی استفاده گردید. در این تحقیق عمق آب زیرزمینی در فاصله ۷۰ سانتی‌متری سطح خاک ثابت نگه داشته شد. یک لایسیمتر به عنوان تیمار شاهد با آبیاری کامل و بدون حضور سطح ایستابی مورد استفاده قرار گرفت. برای تعیین‌ هدایت روزنه‌ای، سرعت فتوسنتز و غلظت کلروفیل، مقادیر این شاحص‌ها در سه نوبت ۶۰، ۷۴ و ۸۸ روز پس از کشت اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که هر چه میزان تنش آبی وارده به گیاه بیش‌تر شود میزان شاخص‌های مذکور کاهش می‌یابد. بیش‌ترین میزان غلظت کلروفیل مربوط به تیمار ۱۰۰ درصد نیاز آبی به مقدار ۳۸/۵۵ و کمترین آن مربوط به تیمار ۵۰ درصد به میزان ۶۶/۳۹ می‌باشد. هدایت روزنه‌ای و سرعت فتوسنتز در تیمار 100 درصد آبیاری با حضور سطح ایستابی بیش‌ترین و تیمار 50 درصد آبیاری کم‌ترین مقادیر را در بین سایر تیمارها داشتند. روند تغییرات غلظت این سه شاخص در طول دوره رشد نشان داد که از هفته هشتم پس از کشت تا انتهای دوره رشد ذرت هدایت روزنه‌ای، سرعت فتوسنتز و غلظت کلروفیل برگ ذرت کاهش می‌یابد. نتایج همچنین نشان داد که بیش‌ترین میزان عملکرد دانه ذرت در تیمار آبیاری 100 درصد و به میزان 63/4 و کم‌ترین آن به میزان 72/3 تن در هکتار در تیمار آبیاری 50 درصد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Drought Stress on Physiological Characteristics and Yield of Maize in The Presence of a Shallow Water Table in Ahvaz Climatic Conditions

نویسندگان [English]

  • Hadi Rezaee Rad 1
  • Abdol Rahim Hooshmand 2
  • Abed Ali Naseri 3
  • Mohammad Reza Siahpoosh 4
1
2
3
4
چکیده [English]

In this research, in order to study the effect of deficit irrigation on the physiological indexes of maize (single cross 704), an experiment in randomized complete block design with three replicate, was performed in the experimental field of Shahid Chamran university during the year 2013.The Irrigation treatments included 100, 75 and 50 percent of the maize water requirement that was calculated through the evapotranspiration of the reference plant (grass). Volumetric lysimeter were used for the cultivation and the depth of the groundwater table was held at 70 centimeters from the soil surface. A lysimeter with complete irrigation and without the presence of water table was used as control treatment. The amount of the physiological indexes was measured 60,74 and 88 days after sowing for Determination of Stomatal conductance, photosynthesis speed and chlorophyll's density. The results showed that with increasing of water stress, the amount of the physiological indexes decreased. The maximum and minimum amount of chlorophyll's density was 55.38 and 39.66, obtained from the treatments with 100 and 50 percent of maize water requirement irrigation, respectively. The maximum and minimum amount of Stomatal conductance and photosynthesis speed obtained from treatments with 100 and 50 percent of maize water requirement irrigation, respectively. The alteration process of these three indexes during the infancy showed that from the eighth week after the cultivation till the end of the maize infancy the maize petal loophole conduction, photosynthesis velocity and the chlorophyll's density will decrease. also, the results showed that the maximum maize biomass was 4.63 ton/ha obtained from the treatment with 100 percent of maize water requirement irrigation and the minimum maize biomass was 3.72 ton/ha obtained from the treatment with 50 percent of maize water requirement irrigation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stomatal conductance
  • Chlorophyll
  • Photosynthesis
  • Maize
  • Lysimeter
  • Grain yield
  • SC704