رابطه بین رطوبت غلاف برگ گیاه نیشکر و شاخص تنش آبی با استفاده از دماسنج مادون قرمز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری آبیاری و زهکشی ، دانشگاه شهید چمران اهواز.

2 استاد گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

3 استادیار گروه سنجش از دور، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.

چکیده

     از عوامل مهمی که باعث کاهش عملکرد گیاه نیشکر می­شود می­توان به تنش­ آبی کوتاه مدت وارده به آن در بازه دو آبیاری متوالی اشاره کرد. بنابراین مطالعه و پایش عواملی تعیین­کننده وضعیت آبی گیاه نیشکر (دمای پوشش گیاهی، رطوبت خاک، رطوبت گیاه) در زمین­های تحت کشت این گیاه به­منظور برنامه­ریزی صحیح آبیاری و تعیین زمان و میزان مناسب مصرف آب امری ضروری است. این تحقیق در سال زراعی 93-94 در اراضی کشت و صنعت نیشکر سلمان فارسی در ماه­های خرداد الی شهریور بر روی واریته CP69-1062 در سنین مختلف (کشت، بازرویی اول، دوم و سوم) انجام شد. به­منظور محاسبه شاخص تنش آبی (CWSI) به روش ایدسو با استفاده از دماسنج مادون قرمز دمای سطح سایه انداز گیاه در سه جهت اندازه­گیری شد. در گام بعدی تحقیق  درصد رطوبت غلاف برگ در همان نقاط برداشت دمای سطح سایه­انداز گیاه، اندازه­گیری و هم­بستگی آن با شاخص تنش مورد بررسی قرار گرفت. رابطه رگرسیونی بین شاخص تنش آبی و رطوبت غلاف برگ در روزهای مشخص از دوره رشد (خرداد تا شهریور ماه) و همچنین برای کل دوره رشد به­دست آمد. هر بار هشت مزرعه از یک سن مورد پایش قرار گرفت، به­طوریکه هر مزرعه دو بار پایش شد(جمعا 32 مزرعه). با یک دور از برداشت­ها در سنین مختلف اقدام به واسنجی رابطه تنش و رطوبت غلاف برگ و در دور دوم برداشت­ها نسبت به صحت­سنجی آن اقدام شد. نتایج نشان داد تنش مشاهداتی و تنش واسنجی شده، حداقل مجذور مربعات خطای آن 15/0 است و  تنها عامل متغیر که دوره رشد بود، در مقادیر هم­بستگی بین داده های مشاهداتی و محاسباتی تاثیر­گذار نبوده است. با افزایش سن گیاه هم­بستگی بین شاخص تنش و رطوبت غلاف برگ کاهش یافت.  در این تحقیق معادله خط مبنای پایین در روزهای مشخصی از فصل رشد به­دست آمد. از آن جایی که روند تغییرات در تمام فصل رشد برای تمام سنین یکسان بود، معادله کلی خط مبنای پایین تنش گیاه نیشکر  با ضریب هم­بستگی 87 درصد محاسبه شد. همچنین معادله خط مبنای بالا که به­صورت یک خط افقی است در بازه 3 تا 4 درجه سانتی­گراد در نوسان بود. نتایج نشان داد که مقدار بهینه شاخص تنش آبی برای شروع آبیاری این گیاه به منظور ارائه برنامه آبیاری واحد در تمام سنین مقدار 5/0 است، چرا که در این مقدار تنش­ و بالاتر از آن، رطوبت غلاف برگ از حد مجاز رطوبت غلاف برگ تعریف شده برای نیشکر که گیاه به آن تنش آبی وارد نشود، نزول پیدا می­کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Relationship between leaf sheath moisture and Crop Water Stress Index (CWSI) using Infrared Thermometer

نویسندگان [English]

  • Shadman Veysi 1
  • Abed Ali Naseri 2
  • Saeid Hamzeh 3
1 Ph.D. Student of Department of Irrigation and Drainage, Faculty of Water Science, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran.
2 Professor of Irrigation and Drainage Department, Faculty of Water Sciences Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran.
3 Assistant Professor of Remote Sensing and GIS Department, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

  One of the important factors which has led to reduction of the sugarcane yield is short-term water stress either in growing season or in the meantime of two sequence irrigation events. Therefore, studying and monitoring of crucial parameters of sugarcane water content (canopy temperature, soil moisture and vegetation moisture) is essential. The main objectives of present study are monitoring the effective parameters of sugarcane water content, and consequently determining the correlation between two different methods for determining irrigation schedule which are based on the canopy temperature and the leaf sheath moisture measurement, in order to have an efficient irrigation scheduling as well as determining the time and the amount of irrigation, accurately.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water Stress
  • Salman Farsi agro-industry
  • Infrared thermometer
  • leaf sheath moisture
  • Sugarcane

مراجع

1-    الماسی شوشتری، م. ، برومند نسب ، س. و ح. ع. کشکولی، 1387. تعیین زمان آبیاری با استفاده از تفاوت دمای پوشش سبز گیاه-هوا و شاخص تنش آبی در نیشکر. دومین همایش ملی مدیریت شبکه های آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده مهندسی علوم آب.46-35.
 
2-    برومند نسب، س. طاهری قناد، س. و م. معیری. 1383. استفاده از درجه حرارت پوشش سبز گیاه برای برنامه ریزی آبیاری ذرت بهاره در شرایط شمال خوزستان. مجله علمی کشاورزی، دانشکده کشاورزی اهواز، شماره 35، صفحه 32-24.
 
3-    بهروان، ح، ر،. زند، ا. و ف، شفیعی بافتی،. 1392، مدیریت بهینه در صنعت نیشکر، انتشارات موسسه تحقیقات نیشکر، 385 صفحه.
 
4-    عزیزی، ح. 1373. زراعت نیشکر در خوزستان، شرکت کشت و صنعت کارون، واحد انتشارات تحقیقات کشاورزی. 145 صفحه.
 
5-    علیزاده، ا.، 1383 . طراحی سیستم های آبیاری. انتشارات آستان قدس رضوی دانشگاه امام رضا. 460 صفحه.
 
6-    طاهری قناد، س.، 1381. استفاده از درجه حرارت پوشش سبز گیاه جهت برنامه ریزی آبیاری ذرت بهاره در شرایط شمال خوزستان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران.
 
7-    Abdul-Jabbar, A.S., D.G. Lugg, T.W. Sammis. and I.V. Gay. 1985. Relationships between Crop Water Stress Index and Alfalfa Yield and Evapotranspiration. Trans. ASAE. 28(2):454-463.
 
8-    Akkuzu, E., Kaya, U., Camoglu, G., Mengu, G.P and S, Asik. 2013. Determination of crop water stress index and irrigation timing on Olive trees using a handheld infrared thermometer. ASCE.J.Irrig.Drain Eng. 139:728-737.
 
9-    Asari, A.Q., Loomis, W.E.,1959,” Leaf temperature”,  AMERICAN JOURNAL OF BOTANY.46:713-717.
 
10- Candogan, B. K., Shncik, M., Buyukcangaz, H. and C. Demirtas, 2013. Yield, quality and crop water stress index relationships for deficit-irrigated soybean [Glycine max (L.) Merr.] In sub-humid climatic conditions. Agric. Water Manage.118:113– 121.
 
11- Curtis, O. F. (1938). Wallace and Clum, “Leaf temperatures”: A critical analysis with additional data. AMERICAN JOURNAL OF BOTANY. 25, 761-771.
 
12- Gontia, N.K., and K.N. Tiwari. 2008. Development of crop water stress index of wheat crop for scheduling irrigation using infrared thermometry. Agric. Water Manage. 95:1144-1152.
 
13- Idso, S.B. 1982. Non Water Stressed Baselines: A Kay to Measuring and Interpreting Plant Water Stress. Agric. Meteorol. 27:59-70.
 
14- Jackson, R.D. 1981. Soil Moisture Inferences from Thermal Infrared Measurements of Vegetation Temperatures. Dig. Int. Geosci. Remot sens. Symp. 1:364-374.
 
15-Jackson, R.D., 1982. Soil moisture inferences from thermal-infrared measurements of vegetation temperatures. IEEE Transactions on Geoscience and Remote Sensing, (3): 282-286.
 
16-Lebourgeois, V., J.L. Chopart, A. Begue. and L. LeMezo. 2010. Towards using a thermal infrared index combined with water balance modeling to monitor sugarcane irrigation in a tropical environment. Agric. Water Manage. 97:75-82.
 
17-Moran, M.S., Clarke, T.R., Inoue, Y. and Vidal, A., 1994. Estimating crop water deficit using the relation between surface-air temperature and spectral vegetation index. Remote sensing of environment, 49(3), pp.246-263.
 
18- Orta, A.H., Erdem, Y. and Erdem, T., 2003. Crop water stress index for watermelon. Scientia Horticulturae, 98(2): 121-130.
19- Paltineanu, C., Septar, L., and C, Moale. 2013. Crop Water Stress in Peach Orchards and Relationships with Soil Moisture Content in a Chernozem of Dobrogea.ASCE. Journal of Irrigation and Drainage Engineering., 139: 20–25.
 
20- Sepaskhah, A.R. and S.M. Kashefipour. 1994. Relationships between Leaf Water Potential, CWSI, Yield and Fruit Quality of Sweet Lime Under Drip Irrigation. Agric. Water Manag. 25(1):13-21.
 
21- Sepaskhah, A.R., S.M.J. Nazemossadat. and Kamgar-Haghighi. 1987. Water Stress of Sugarbeet as Related to leaf and Canopy Temperatures and to Leaf Water Contant. Iran Agricaltural Research. 6:29-43.
 
22- Wiegand, C.L. and L.N. Namken. 1966. Influences of Plant Moisture Stress, Solar Radiation and Air Temperature on Cotton Leaf Temperature. Agron. J. 58:552-556.
 
23- Yuan, G., Y. Luo, X. Sun. and D. Tang. 2004. Evaluation of a Crop Water Stress Index for Detecting Water Stress in Winter Wheat in the North China Plain. Agric. Water Manag. 64:29-40.
علوم و مهندسی آبیاری
دوره 40، شماره 4
بهمن 1396
صفحه 77-90

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 اسفند 1394
  • تاریخ بازنگری: 21 خرداد 1395
  • تاریخ پذیرش: 30 خرداد 1395
  • تاریخ انتشار: 01 بهمن 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار