تحلیل فرایند بارش- رواناب به منظور طراحی مخازن جمع آوری آب های سطحی برای توسعه فضای سبز شهری(مطالعه موردی: شهر تبریز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته/ دانشگاه تبریز

2 معاون پژوهشی/ دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

3 استاد/ دانشگاه تبریز

4 دانش آموخته/ دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

چکیده

  روش های استحصال آب باران از جمله روش های مدیریتی به منظور مقابله و سازگاری با شرایط کم آبی است. مبنای این روش ها، اختصاص سطوحی از زمین به منظور جمع آوری نزولات، ذخیره سازی و استفاده مجدد از آن ها برای اهداف طراحی در زمان مورد نیاز می باشد. ضرورت اصلی از اجرای این طرح، این است که در هر بارش نسبتاً شدیدی، شاهد هستیم که گرفتگی معابر و اختلال در خدمات شهری و خسارت به خانه ها اتفاق می افتد که لازم است کلان شهری مثل تبریزبه سیستمی مجهز باشد که خسارت های ناشی از هرگونه سیلاب را به حداقل برساند و همچنین بتواند از این آب های جاری، حداکثر بهره را ببرد. در پژوهش حاضر، به منظور افزایش دقت در استفاده از روش های برآورد رواناب، ارتباط با رودخانه میانی شهر و کاهش هزینه های انتقال، منطقه مورد مطالعه به چهار زیر حوضه تقسیم گردید. رواناب حاصل از سطوح، با روش سازمان حفاظت خاک آمریکا[1]محاسبه گردید. حجم مخازن طراحی با روش تحلیل فراوانی به ازای فصول مختلف و با دوره  بازگشت های مختلف تعیین گردید. مقایسه نیاز آبی ماهانه فضای سبز شهر تبریز با بارش، نشان می داد که مخازن طراحی شده قادرندحدود 48 درصد از نیاز فضای سبز را تأمین کنند و باقی این نیاز می تواند از طریق آب های زیر زمینی و آب های ورودی به شهر تأمین شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rain-runoff Frequency Analysis for Designing Reservoirs in order to Collect Surface Water for the Development of Urban Green Space ( Case Study: city of Tabriz)

نویسندگان [English]

  • parisa salavati 1
  • ahmad fakheri fard 2
  • Esmaeil Asadi 3
  • Soheil Asadi 4
1 Graduated/ Tabriz university
2 Research Assistant/Tabriz university Faculty of Agriculture
3 Professor/Tabriz university
4 graduated/ university of science and research, Tehran
چکیده [English]

     Rain water harvesting methods is the include of management methods in order to encounter and compatibility with the conditions of the lack of water. Base of these methods, is allocating surfaces of the earth in order to collecting, storing and reusing rain water for designing goals at the times needed. The necessity of the implementation of the plan is that We're seeing that in any relatively intense rainfall occurs, The Eclipse occurs on roads and utilities and the damage to the House, that is required to a big city like Tabriz to have a macro system to reduce any damages caused by the floods and also be able to take maximum advantage of this current of water. In present research, In order to increase accuracy in using the methods of estimating runoff, facilitate the access and reduce the cost of transferring, the study area was divided to 4 sub drainage basin. Runoff derived of the four zones was computed with the SCS method. The volume of the reservoirs were designed with the use of the method of runoff frequency analysis for different seasons and with different return periods. Comparing green landscape monthly water requirement with rain water of Tabriz, clears that reservoirs are able to provide about 48 percent of the need for green landscape and the rest of the need, can be provided through the underground water and the incoming water supply to the city.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rain water harvesting
  • Frequency analysis
  • Urban runoff
  • Collecting reservoirs
1-    اسماعیلی،ک. و م. دری. 1394. بررسی تاثیر جداسازی آب شرب از آب مصرفی فضای سبز، در میزان کاهش مصرف آب و کاهش هزینه ها (مطالعه موردی شهر قاین). نشریه سامانه های سطوح آبگیر باران، 3(6): 8-1.
 
2-    تاج بخش،م. و س.ر. خداشناس. 1386. بهره گیری ازروش های نوین کنترل سیلاب شهری برای استفاده بهینه درمنابع آب، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته سازه های آبی، گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد.
 
3-    حبیب آبادی، ع،کوچک زاده، م. و ر. طهماسبی. 1389. مکان یابی مناطق مستعد برای جمع آوری باران در استان تهران با استفاده از GIS، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.
 
4-    دستورانی، م. 1391. بررسی امکان جمع آوری آب از سطوح جاده ها و بزرگراه ها جهت ایجاد فضای سبز در مناطق خشک و نیمه خشک. نشریه
سامانه­های سطوح آبگیر باران، 1(3): 44-39.
 
5-    بی نام. 1371. دستور العمل استحصال آب. نشریه شماره74،شرکت سهامی مدیریت منابع آب ایران.
 
6-    فتحی،گ. و ع. سلاجقه. 1388. مکان یابی صحیح احداث مخازن  و سازه های آبی. پنجمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، شهرکرج، انجمن آبخیزداری ایران.
 
7-    موسوی نژاد،س.م.1390. طرح چگونگی بهره وری صحیح از آب باران در فضای سبز مناطق شهری وجلوگیری از آب گرفتگی معابر در هنگام بارندگی در سطح شهر سمنان. انتشارات مرکز تحقیقات منابع طبیعی و اموردام استان سمنان.
 
8- مهدوی، م، فروتن، ا، ملک محمدی، ب، سلاجقه، ع، شریفی، ف. و ح. احمدی. 1389. برآورد رواناب در حوضه های آبخیز شهری با استفاده ازمدل های تحلیلی (مطالعه موردی: بخشی از منطقه۲۲ شهر تهران)، مجله آب وفاضلاب، 1: 57-46.
 
9-  Göbel,  P. , Dierkes,  C. and W.G. Coldewey  . 2006. Storm water runoff concentration matrix for urban areas. Journal of Contaminant Hydrology, 91: 26–42.
 
 
10-Niemczynowicz,J. 1999.Urban hydrology and water management and present and future Challenges. Urban Water, 1: 1-14.
 
11-Villarreal,L. E. and A. Dixon. 2004. Analysis of a rainwater collection system for domestic water supply in Ringdansen, Norrko ping, Sweden. Building and Environment, 40: 1174–1184.