آشکارسازی تغییرات اقلیمی در تبخیر تعرق مرجع در استان کرمانشاه با استفاده از سامانه نیاز آب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

2 بخش تحقیقات مدیریت آب در مزرعه، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

3 بخش تحقیقات مدیریت آب در مزرعه، مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

چکیده

تغییرات اقلیمی که در سالیان اخیر رخ داده است ایجاب می‌کند که تأثیر آن بر تبخیر تعرق مرجع به‌عنوان یک عامل مهم در تعیین نیاز آبی گیاهان مورد بررسی قرار گیرد. هدف از انجام این پژوهش تعیین تغییرات زمانی تبخیر تعرق مرجع و عوامل مؤثر بر آن در 10 ایستگاه‌ هواشناسی سینوپتیک استان کرمانشاه می‌باشد. داده‌های هواشناسی مورد استفاده شامل حداقل و حداکثر دما، میانگین دما، حداقل و حداکثر رطوبت نسبی، سرعت باد، تابش خالص ورودی به سطح و ساعات آفتابی در دوره آماری 1378 تا 1401 می‌باشد. برای تعیین تبخیر تعرق مرجع از سامانه نیاز آبی گیاهان کشور که منتج از روش پنمن مونتیث فائو است استفاده شد. برای تعیین تغییرات احتمالی تبخیر تعرق مرجع و عوامل اقلیمی مؤثر بر آن از آزمون پتیت نرم‌افزار XLSTAT استفاده شد. نتایج نشان داد متغیرهای اقلیمی مؤثر بر تبخیر تعرق مرجع در حال تغییر هستند. همچنین تغییرات سری‌های زمانی تبخیر تعرق مرجع ماهانه و سالانه به‌ترتیب در 42 و 60 درصد از ایستگاه‌های مورد بررسی در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار بوده و نشان‌دهنده‌ی وجود تغییر ناگهانی این متغیرها بود. ایستگاه هواشناسی گیلانغرب در همه ماه‌های سال دارای تغییرات ناگهانی افزایشی تبخیر تعرق مرجع بود. در مقیاس سالانه نیز ایستگاه‌های اسلام‌آباد غرب، کرمانشاه، گیلانغرب، جوانرود و هرسین دچار این تغییر شدند به‌طوری‌که ایستگاه گیلانغرب با 429 میلی‌متر داری بیشترین مقدار آن بود. تغییرات افزایشی تبخیر تعرق مرجع نشان‌دهنده‌ی افزایش نیاز آبی گیاهان است. لذا می‌بایست منابع آبی را با برنامه‌ریزی مناسب‌تر در اختیار بخش کشاورزی قرار داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Revealing climatic changes in reference evapotranspiration in Kermanshah province using the water requirement system

نویسندگان [English]

  • Mehdi Jovzi 1
  • Niaz Ali Ebrahimi Pak 2
  • Seyed Narges Hosseini 3
1 Soil and Water Research Department, Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Kermanshah, Iran.
2 On-Farm Water Management Department, Soil and Water Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
3 On-Farm Water Management Department, Soil and Water Research Institute, Agricultural Research and Education Organization (AREEO), Karaj, Iran
چکیده [English]

Climate changes that have occurred in recent years require that its effect on reference evapotranspiration be investigated as an important factor in determining the crops water requirement. The purpose of this research is to determine the temporal variations of reference evapotranspiration and the factors affecting it in 10 synoptic meteorological stations of Kermanshah province. The meteorological data used include minimum and maximum temperature, average temperature, minimum and maximum relative humidity, wind speed, net radiation input to the surface, and daylight hours in the statistical period of 1999 to 2022. The water requirement system of plants which is the result of the Penman Monteith method of FAO was used to determine the reference evapotranspiration. Pettitt's test of XLSTAT software was used to determine the possible changes in reference evapotranspiration and climatic factors affecting it. The results showed that the climatic variables affecting the reference evapotranspiration are changing. Also, the changes of monthly and annual reference evapotranspiration time series were significant in 42 and 60% of the studied stations, respectively, at the 5% probability level and indicated the existence of a sudden change in these variables. The meteorological station of Gilan Gharb had sudden incremental changes in reference evapotranspiration in all months of the year. On an annual scale, the stations of Eslamabad-e-Gharb, Kermanshah, Gilan Gharb, Javanrud and Hersin experienced this change, so that the Gilan Gharb station had the highest amount of this change with 429 mm. Incremental changes in reference evapotranspiration indicate an increase in the water requirement of plants. Therefore, water resources should be providing to the agricultural sector with a more appropriate planning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Climate change
  • Kermanshah
  • Penman Monteith
  • Pettitt'؛ s test
  • Revealing
  • Water requirements

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 08 اردیبهشت 1403
  • تاریخ دریافت: 21 آذر 1402
  • تاریخ بازنگری: 02 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 08 اردیبهشت 1403
  • تاریخ انتشار: 08 اردیبهشت 1403