عوامل موثر بر کارایی مصرف منابع آب در استان‌های ایران با رویکرد پانل دوربین فضایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 اقتصاد کشاورزی،دانشکده زیست محیطی،دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان،ایران

2 استاد یار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 4- گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه سیستان و بلوچستان

4 گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

ایران جزء کشورهای خشک و دارای منابع آب محدود است. با توجه به محدودیت منابع آب و برآوردن نیاز روز افزون تقاضای آب در کشور همچون رشد جمعیت، امنیت غذایی، ارتقاء سطح بهداشت، توسعه صنعتی و حفظ محیط زیست ایجاب می‌کند که با مدیریت تقاضا، مبنای کنترل مصرف و مدیریت منابع آب قرار گیرد تا کارایی مصرف منابع آب را با تعیین عوامل اقتصادی اثرگذار بر آن ارتقاء بخشید. در این راستا در این پژوهش به منظور بهبود کارایی مصرف منابع آب کشور با استفاده از مدل پانل دوربین فضایی به بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر کارایی مصرف منابع آب در 31 استان ایران در طی دوره زمانی 1399-1389 پرداخته شده است. نتایج مدل دوربین فضایی نشان می‌دهد که ممتغیرهای بهره‌برداری از منابع آب و درجه باز بودن اقتصاد هر استان و مصرف آب کشاورزی به ترتیب به میزان 02/0، 31/0 و 04/0 بر میزان کارایی مصرف منابع آب تاثیر مثبت و معناداری داشته است و در حالی که متغیرهای منابع آب سرانه و تحقیق و توسعه در استان به ترتیب به اندازه 05/0 و 09/0 بر میزان کارایی مصرف منابع آب استان تأثیر منفی و معناداری گذاشته است . اثرات کل سرریز فضایی کوتاه‌مدت و بلندمدت درجه باز بودن اقتصاد هر استان بر کارایی مصرف منابع آب مثبت و معنادار می‌باشد و کشش آن در کوتاه‌مدت از بلندمدت کمتر است. با توجه به نتایج به سیاست‌گذاران پیشنهاد می‌شود که با تنوع بخشی در بهره‌برداری از منابع آب، فراهم کردن بستر و زیرساخت‌های لازم حمل و نقل بین استان‌ها در جهت تسهیل صادرات و واردات و استفاده از روش‌های نوین آبیاری در بخش کشاورزی، کارایی مصرف منابع آب را بهبود بخشید و همچنین با فرهنگ‌سازی در دوره ترسالی سعی در صرفه‌جویی و استفاده صحیح و مناسب از منابع آب داشته تا کشور در سال‌های خشکسالی کمتر دچار تنش آبی شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effective Factors Water Resources Efficiency in Provinces of Iran a with Spatial econometric Approach

نویسندگان [English]

  • seyed mehdi hosseini 1
  • Amir Dadras Moghadam 2
  • hossein badih barzin 3
  • mohammad norozian 4
1 Agricultural Economics, Faculty of Environmental Sciences, Sistan and Baluchestan University, Zahedan, Iran
2 Assistant Professor of Agricultural Economics, University of Sistan and Baluchestan, Zaheda
3 Department of Agricultural Economics, University of Sistan and Baluchestan
4 Department of Agricultural Economics, University of Sistan and Baluchestan
چکیده [English]

Iran is one of the dry countries with limited water resources. Considering the limitation of water resources and meeting the increasing need of water demand in the country such as population growth, food security, improvement of health level, industrial development and environmental protection, it is necessary to establish the basis of consumption control and management of water resources with demand management. Improve the use of water resources by determining the economic factors affecting it. In this regard, in this research, in order to improve the efficiency of water resources consumption in the country, by using the spatial Durbin panel model, the economic factors affecting the efficiency of water resources consumption in 31 provinces of Iran during the period of 2010-2020 have been investigated. The results of variables of water resource utilization and degree of openness have The economy of each province and agricultural water consumption have had a positive and significant effect on the efficiency of water resources consumption by 0.02, 0.31 and 0.04 respectively. While the variables of water resources per capita and research and development in the province have had a negative and significant effect on the efficiency of water resources consumption in the province by 0.05 and 0.09, respectively, The effects of total short-term and long-term spatial spillover of the degree of openness of each province's economy on the efficiency of water resource consumption are positive and significant, and its elasticity is lower in the short-term than in the long-term. With According to the results, it is suggested to the policy makers that by diversifying the use of water resources, providing the necessary platforms and infrastructures, and moving the provinces in order to discover between and use and use the methods. So, New irrigation methods in the agricultural sector improve the efficiency of water resources consumption.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Efficiency of water resource use
  • Spatial Durbin
  • Spatial autocorrelation
  • Iran

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 15 مهر 1403
  • تاریخ دریافت: 04 آذر 1402
  • تاریخ بازنگری: 28 شهریور 1403
  • تاریخ پذیرش: 15 مهر 1403
  • تاریخ انتشار: 15 مهر 1403