برآورد مکانی نسبت جذب سدیم (SAR) و میزان کلر آب زیرزمینی منطقه بوکان با استفاده از روش‌های زمین آمار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز

3 استادیار گروه آبیاری و زهکشی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

     آگاهی از کیفیت آب زیرزمینی مناطق خشک و نیمه خشک می­تواند در حفظ و تدوام پایدار این منبع ارزشمند نقش به سزایی داشته باشد. برای این امر، لازم است برآورد مکانی دقیقی از پارامترهای کیفی مؤثر در آب زیرزمینی مانند نسبت جذب سدیم و کلر انجام شود. امروزه استفاده از روش­های زمین­آمار برای برآورد متغیرهای مکانی با استفاده از داده­های همان متغیر (کریجینگ) و یا به کمک متغیرهای کمکی (کوکریجینگ) مورد توجه متخصصین این حوزه قرار گرفته است. با توجه به اهمیت اطلاع از وضعیت کیفیت آب­های زیرزمینی برای مصارف کشاورزی و نیز هزینه­بر و وقت­گیر بودن اندازه­گیری پارامترهای نسبت جذب سدیم و کلر، یافتن راهکاری برای برآورد آنها با استفاده از پارامترهایی که اندازه­گیری آنها ساده­تر است امری ضروری به نظر می­رسد. این مطالعه روی 80 نقطه در شهرستان بوکان و با استفاده از برآوردگر کوکریجینگ انجام گردید که در آن شوری آب (ECw) به عنوان متغیر کمکی در نظرگرفته شد. نتایج حاصل از روش کوکریجینگ و کریجینگ برای برآورد نسبت جذب سدیم و کلر به کمک معیار آماری RMSE مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در برآورد میزان نسبت جذب سدیم، کوکریجینگ با RMSE برابر با 07/3، دقت بیشتری نسبت به روش کریجینگ داشت. هر چند که هر دو روش دارای دقت قابل قبولی بودند. در برآورد مقدار کلر نیز کوکریجینگ دقت بیشتری نسبت به کریجینگ داشت (82/3RMSE=).

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Spatial Estimation of Sodium Adsorption Ratio (SAR) and Chlorine in Groundwater Using Geostatistical Methods

نویسندگان [English]

  • A. Izadi 1
  • M. Delghandi 2
  • A. R. Hooshmand 3
  • M. Farasati 2
1 Department of Irrigation and Drainage, Ferdowsi University, Mashhad, Iran
2 Department of Irrigation and Drainage, Water Sciences Engineering Faculty, Shahid Chamran University, Ahwaz, Iran
3 Assistant Professor, Department of Irrigation and Drainage, Water Sciences Engineering Faculty, Shahid Chamran University, Ahwaz, Iran
چکیده [English]

Having knowledge of groundwater quality in arid and semi-arid areas can result sustainability of this valuable resource. For this reason, it is necessary to estimate Sodium Adsorption Ratio (SAR) and Chlorine in the groundwater quality accurately. Nowadays, many attentions have been arisen on geostatistical methods to detect spatial variability using same data (Kriging) or using auxiliary variables (Co-kiriging) in groundwater science. The quality of groundwater for agriculture is very important, however its measurement is time consuming and expensive. Therefore, finding solution to estimate SAR and Cl from easily measuring parameters is essential. This study is done in Boukan region using Co-kriging estimator in which water salinity (EC) is considered as an auxiliary variable. The results of Co-kriging and Kriging, were compared and evaluated using RMSE criterion. The results showed that Co-kriging method with high correlation coefficients is more precise than Kriging models in estimating SAR and Cl. RMSE values were 3.07 and 3.82 in estimating SAR and Cl respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • SAR
  • Cl
  • Co-kriging
  • Groundwater
  • Boukan