کاربرد روش های مختلف زمین آمار به منظور میان یابی مقادیر EC و SAR در آب های زیرزمینی با تأکید بر تغییرات نفوذپذیری حوضه

نادریان فر, محمد; قهرمان, بیژن; انصاری, حسین; سالاری, مژده

کاربرد روش های مختلف زمین آمار به منظور میان یابی مقادیر EC و SAR در آب های زیرزمینی با تأکید بر تغییرات نفوذپذیری حوضه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دوره دکتری گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

² استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

³ استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

⁴ دانشجوی دوره کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

چکیده

آگاهی از تغییرات مکانی پارامترهای کیفی ابزاری مهم
درجهت شناخت استعدادهای منطقه و نحوه مدیریت اراضی است. بنابراین در این پژوهش تغییرات مکانی EC و SAR موجود
در آب زیرزمینی با استفاده از روش های زمین آماری مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. بدین منظور از اطلاعات مربوطه به تجزیه و تحلیل 169حلقه چاه آب در
دشت نیشابور که دارای اقلیم
نیمه خشک می باشد و براساس آخرین نمونه گیری سال 1386 به دست آمده است استفاده شد. روش های زمین آماری استفاده شده برای پهنه بندی پارامترهای ذکر شده شامل کریجینگ معمولی، لاگ کریجینگ، کوکریجینگ، عکس فاصله (IDW) و منحنی پوش (SPLINE) بوده است. برای ارزیابی روش ها از تکنیک ارزیابی متقابل با معیارهای RMSE، MBE، MAE وR²
بین داده های واقعی و تخمینی استفاده شده است. بررسی های انجام شده نشان می دهد که همبستگی مکانی EC و SAR دردشت نیشابور بسیار زیاد است. نتایج نقشه هایEC و SAR با استفاده
از بهترین روش، کوکریجینگ، مدل نمایی و کروی نشان داد که در نواحی
شمال شرق دشت که آبخوان تحت تأثیر تغذیه مناسبی قرار دارد، دارای مقادیر EC و SAR کمتر
از dS/m5/1 و mg/lit5/2 است و در محدوده نواحی دانه
ریز آبخوان (نواحی جنوب و غرب آبخوان) که آبرفت از نظر دانه بندی وضعیت مطلوبی ندارد،EC و SAR دراین محدوده ها به مقادیر بالاتر از dS/m12 و mg/lit18 افزایش پیدا میکند. در نهایت کیفیت آب های زیرزمینی دشت نیشابور از نظر EC و SAR به لحاظ تأثیری که بر نفوذپذیری خاک دارد مورد بررسی قرار گرفت. همچنین نقشه های آنومالی EC وSAR ترسیم شد و نشان
داده شد که افزایش شوری
با میزان افت آب در پیزومترها همبستگی دارد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.25885952.1391.35.1.3.7

عنوان مقاله [English]

Application of Different Geostatistical Methods for Interpolation of EC and SAR Values in Groundwater with Emphasis on Basin Infiltration Changes

نویسندگان [English]

M. Naderianfar ¹
B. Ghahreman ²
H. Ansari ³
M. Salari ⁴

¹ PhD Student, Water Engineering Department, Ferdowsi University of Mashhad

² Professor, Water Engineering Department, Ferdowsi University of Mashhad

³ Assistant Professor, Water Engineering Department, Ferdowsi University of Mashhad

⁴ MS. Student, Water Engineering Department, Zabol University

چکیده [English]

Awareness from spatial variability of quality parameters is important tool for understanding the region talent and how to manage of land. So in this research to analysis electrical conductivity and the ratio of absorption of sodium in groundwater using Earth statistical methods. For this purpose, information dependent on analysis of 169 wells of water in Neyshabour plain with climate of semi arid is based on last sampling in 1386 were used. Earth statistical methods used For Zoning parameters listed include Ordinarykriging, Logkriging, Cokriging, IDW and SPLINE model. for evaluation of methods are used from cross validation techniques with Standards of MAE, MBE, RMSE and R² Between actual and estimated data. Studies have shown that spatial correlation in EC and SAR is so very in Neyshabour plain. Results of EC and SAR maps using Cokriging and exponential and spherical model showed areas of North East Plains, aquifer is located under the influence of surface and groundwater supply, include values EC less than 1.5 dS/m and 2.5 mg/lit, the aquifer quality in above mentioned range towards the plain central regions gradually decreased and within the granule regions of aquifer (South and West regions of aquifer) formation of the alluvium is not desirable, EC and SAR values will increase in this range is higher than 12 dS/m and18 mg/lit. Finally, the quality of Neyshabour plain groundwater from viewpoint EC and SAR in terms of impact on soil permeability was investigated. The EC and SAR anomaly maps were drawn and shown that with increasing salinity levels in water drop pezometer correlated.

کلیدواژه‌ها [English]