مقایسه چهار روش‌ تخمین تبخیر و تعرق گیاه مرجع مبتنی بر درجه حرارت هوا در حوضه آبریز دریاچه ارومیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته منابع آب دانشگاه تبریز

2 دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

چکیده

     هدف این مطالعه مقایسه و واسنجی چهار روش­ مختلف تخمین تبخیر- تعرق گیاه مرجع  مبتنی بر درجه حرارت هوا در مقیاس ماهانه در حوضه دریاچه ارومیه می­باشد. روش­های انتخاب شده شامل هارگریوز ، تورنت وایت ، بلانی کریدل  و لیناکر  بودند. برای این منظور از اطلاعات پارامترهای هواشناسی ده ایستگاه در دوره آماری 1986 تا 2010 استفاده شد. نتایج روش­های مذکور با خروجی روش فائو پنمن-مانتیث  مقایسه شدند. واسنجی روش­ها در دو حالت متمایز انجام شد. در حالت اول تنها یک ضریب واسنجی برای ایستگاه­ها تخمین زده شد. در حالت دوم ضریب واسنجی هر ایستگاه برای یکایک ماه­های سال محاسبه شد. ارزیابی روش­های مورد مطالعه با آماره­های ،RMSE ، MBEوMAE انجام شد. میزان اثر بخشی عمل واسنجی روش­ها با آماره  ارزیابی شد. نتایج نشان داد که قبل از واسنجی نتایج روش­های مختلف اختلاف زیادی با روش فائو پنمن-مانتیث داشت و واسنجی روش­ها در عملکرد آنها بهبود قابل ملاحظه­ای ایجاد کرد، همچنین نتایج نشان داد که واسنجی روش­ها در حالت دوم بسیار مناسب تر از حالت اول است. برای حوضه مورد مطالعه قبل و بعد از واسنجی (درحالت اول) روش هارگریوز به عنوان بهترین روش شناخته شد. پس از هارگریوز روش­­های لیناکر و بلانی­کریدل به ترتیب به عنوان روش­های مناسب تخمین تبخیر- تعرق گیاه مرجع (پس از واسنجی در حالت اول) تشخیص داده شدند. روش تورنت وایت خطای زیادی داشته و برای تخمین تبخیر- تعرق گیاه مرجع در منطقه مورد مطالعه مناسب تشخیص داده نشد. بعد از واسنجی (در حالت دوم) روش لیناکر به عنوان بهترین روش برای تخمین تبخیر- تعرق گیاه مرجعدر حوضه دریاچه ارومیه شناخته شد. روش­های هارگریوز، بلانی­کریدل و تورنت­وایت به ترتیب در رده­های دوم تا چهارم قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of Four Temperature Based Reference Crop Evapotranspiration Estimation Method at Urmia Lake Basin

نویسندگان [English]

  • Omid Babamiri 1
  • Yaghoob Dinpazhooh 2
1 Msc student, Department of Water Engineering, Faculty of Agricultur, University of Tabriz.
2 Associate Professor, Department of Water Engineering, Faculty of Agricultur, University of Tabriz.
چکیده [English]

     The aim of this study is to compare and calibrate of four different temperature based  estimation methods in monthly time scale at Urmia Lake basin. The selected methods were Hargreaves (HG), Thornthwaite (TW), Blaney- Criddle (BC) and Linacre (Lin). For this purpose the information of weather parameters in the period 1986-2010 were used. Results of mentioned methods compared with the output of the FAO Penman- Monteith (PM56). Methods calibrated using the two distinct approaches. At first state only one calibration coefficient estimated along every year. At second state calibration coefficients estimated for each station and every month in a year. Performance of methods evaluated using the , RMSE, MBE and MAE statistics. The effectiveness of method’s calibration evaluated using the. Results showed that before calibration larger biases existed for selected methods comparing PM56. Calibration of methods considerably improved their performances. Results indicated that calibration of methods in the case of second state was very effective comparing the first state. The HG method was recognized as a best method either before or after calibration (in the first state) at the Urmia lake watershed. Linacre and Blaney- Criddle methods selected as the best methods following the Linacre method (after calibration at first state). Thornthwaite method had large error and therefore was not suitable method for estimation of  at the study area. The Linacre method was known as the best method of  estimation at Urmia Lake basin after calibration (at second state). HG, BC and TW were in the second to fourth rank orders, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Evapotranspiration
  • Urmia Lake Basin
  • Penman- Monteith
  • Hargreaves
  • Linacre
  • Blaney-Criddle
  • Thornthwaite