بهینه‌سازی مدل دراستیک در ارزیابی آسیب‌پذیری منابع آب زیرزمینی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: دشت اندیمشک)

آصفی, مهرناز; رادمنش, فریدون; زارعی, حیدر

بهینه‌سازی مدل دراستیک در ارزیابی آسیب‌پذیری منابع آب زیرزمینی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: دشت اندیمشک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد عمران-مهندسی محیط‌زیست، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

² استادیار گروه هیدرولوژی و منابع آب، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

چکیده
با توجه به نیاز روز افزون جوامع بشری به منابع آب زیرزمینی به ویژه در مناطق خشک، حفاظت و جلوگیری از آلودگی این منابع امری ضروری می‌باشد. ارزیابی آسیب‌پذیری آب‌های زیرزمینی نقش حیاتی در حفاظت و بهره‌برداری از این منابع دارد. یکی از متداولترین مدل‌های ارزیابی آسیب‌پذیری آب‌های زیرزمینی، مدل دراستیک است. سلیقه‌ای بودن نرخ‌بندی پارامترهای به کار رفته در این مدل، مشکل اصلی آن به شمار میرود. در مطالعه حاضر، وزن‌دهی پارامترهای مدل دراستیک با روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) اصلاح گردید. جهت تعیین مدل بهینه، ضریب همبستگی بین شاخص آسیبپذیری و غلظت نیترات آب زیرزمینی با استفاده از روش تحلیل رگرسیون خطی ساده محاسبه گردید. نتایج این تحلیل نشان داد که مدل دراستیک بهینه نسبت به مدل دراستیک نرمال از همبستگی بهتری با غلظت نیترات برخوردار می‌‌باشد. همچنین برای ارزیابی خطرپذیری آبخوان به آلودگی، پارامتر کاربری اراضی به پارامترهای قبلی افزوده و بدین ترتیب نقشه آسیبپذیری ویژه آبخوان تهیه گردید. نتایج حاصل نشان داد که حدود 65 درصد از آبخوان دشت اندیمشک از خطرپذیری آلودگی خیلی کم و 35 درصد مابقی، دارای خطرپذیری آلودگی کم می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.25885952.1393.37.1.6.4

عنوان مقاله [English]

Optimization of DRASTIC Model for Vulnerability Assessment of Groundwater Resources Using Analytical Hierarchy Process (Case study: Andimeshk Plain)

نویسندگان [English]

Mehrnaz Asefi ¹
Fereydon Radmanesh ²
Heydar Zarei ²

¹ MSc in Civil and Environmental Engineering, Department of Environmental Engineering, Faculty of Water Sciences Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran

² Assistant Professor, Department of Hydrology and Water Resources, Faculty of Water Sciences Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran.

چکیده [English]

Due to the increasing needs of human societies to groundwater supplies, the resource conservation and pollution prevention is necessary, especially in arid regions. Vulnerability assessment of groundwater can play a vital role in the protection of these resources. The main problem of DRASTIC model as the most widely used models for groundwater vulnerability assessment is the weighting. In this study, the weighting was modified using Analytical Hierarchy Process (AHP). To determine the optimal model, the correlation between the vulnerability index and the groundwater nitrate concentrations were determined using Simple Linear Regression Analysis (SLRA). The results showed that the optimal DRASTIC model has a better correlation rather than normal DRASTIC model. Also, to assess the risk of aquifer pollution, land use parameter added to the parameters and specific vulnerability aquifer map were prepared. The results showed that about 65 and 35 percent of Andimeshk aquifer contamination risk are very low and low, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]