اثر سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد، کارآیی مصرف آب و شاخص برداشت ارقام سویا در خرم‌آباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید چمران

2 دانشگاه لرستان

چکیده

با توجه به محدودیت منابع آب، یکی از راهکارهای استفاده بهینه از منابع آب در بخش کشاورزی، کم‌آبیاری می‌باشد. به منظور بررسی اثر رژیم‌های مختلف آبیاری بر عملکرد، کارآیی مصرف آب، شاخص برداشت، درصد چربی و درصد پروتئین سویا، آزمایشی در طی فصل زراعی سال 90-1389 روی ارقام M7، M9 و TMS در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی خرم‌آباد انجام گرفت. آزمایش فوق در قالب طرح کرت‌های خردشده (اسپلیت پلات) بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد، به نحوی که تیمارهای آبیاری در کرت‌های اصلی و ارقام سویا در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری کامل به میزان 100 درصد نیاز آبی گیاه و کم‌آبیاری تنظیم‌شده به ترتیب به میزان 80، 70 و 50 درصد نیاز آبی گیاه بودند. نتایج به‌دست آمده نشان داد که به‌طور کلی با افزایش میزان آبیاری، عملکرد بیولوژیکی (3 تا 7/5 تن در هکتار) و عملکرد دانه (3/1 تا 5/2 تن در هکتار) در ارقام مختلف سویا افزایش یافت و این تفاوت در سطح پنج درصد معنی‌دار بود؛ افزایش میزان آبیاری بر درصد چربی و پروتئین دانه اثر معنی‌دار داشت، از بین ارقام نیز رقم M9 بالاترین عملکرد دانه (1/2 تن در هکتار)، عملکرد کل (7/4 تن در هکتار) و کارآیی مصرف آب (56/0 کیلوگرم بر هکتار بر میلی‌متر) را در شرایط تنش آبی و بدون تنش داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Different Irrigation Regimes on Yield Water Use Efficiency and Harvest Index of Soybean Cultivars in Khorramabad

نویسندگان [English]

  • Masoomeh Shamsbiranvand 1
  • Saeid Boroomandnasab 1
  • Abbas Maleki 2
1
2
چکیده [English]

Due to limited water resources, one of the strategies for optimum utilization of water resources in agriculture is deficit irrigation.To examine the effects of different irrigation regimes on soybean yield, water use efficiency, harvest index, oil and protein, a study was conducted on M7, M9, TMS cultivars in the Research Field of College of Agriculture, Khorramabad, Iran during the growing season of 2010-2011. The experiment was arranged in a randomized complete block design as split-plot with three replications. Irrigation regimes were the main plots and the subplots were three soybean cultivares. Irrigation treatments were conducted as follow; CI: applied 100% of water requirements during the whole season and RDI80, RDI70 and RDI50 applied 80%, 70% & 50% of water requirements, respectively. Based on the findings of this study, any increase in the irrigation water resulted in the increase of the total weight of dry matter (3-5.7 ton.ha-1) and seed yield (1.3-2.5 ton.ha-1) of different soybean cultivars. Increasing irrigation water had significant effect on the percentage of seed protein and oil. M9 cultivar had the most yield (2.1 ton.ha-1), total yield (4.7 ton.ha-1) and water use efficiency (0.56 kg.ha-1.mm) in the water stress condition and non water stress condition among the studies cultivars.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Regulated deficit irrigation
  • Soybean plants
  • Water use efficiency
  • Yield