ارزیابی کم آبیاری و آرایش کاشت بر عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت دانه ای هیبرید KSC-704

هوشمند, عبدالرحیم; فروتن, مجتبی; برومندنسب, سعید

ارزیابی کم آبیاری و آرایش کاشت بر عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت دانه ای هیبرید KSC-704

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید چمران

چکیده

ذرت یکی از گیاهان با عملکرد بالا در شرایط استان خوزستان می باشد. به همین لحاظ توسعه کشت ذرت در این استان ضرورت دارد. در برخی از مناطق استان مشکل شوری اراضی و کمبود آب وجود داشته که چگونگی رشد ذرت را تحت تاءثیر قرار می دهد. به منظور ارزیابی کم آبیاری و آرایش کاشت بر عملکرد و کارایی مصرف آب هیبرید ذرت KSC-704آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شد. فاکتور اصلی در این طرح میزان آب آبیاری در سه سطح (A₁ : تأمین 100درصد نیاز آبی گیاه ، A₂ : تأمین 80 درصد نیاز آبی گیاه و A₃ : تأمین 60درصد نیاز آبی گیاه ) و فاکتور فرعی ، آرایش کاشت در سه سطح ( B₁ : کشت در کف جوی ، B₂ : کشت در وسط پشته و B₃ : کشت در دو طرف پشته) بود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که میزان آب آبیاری (A) در سطح یک درصد بر عملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت، کارایی اقتصادی مصرف آب و کارایی بیولوژیکی مصرف آب و در سطح پنج درصد بر وزن هزار دانه، اثر معنی‌دار داشت. بالاترین میزان عملکرد دانه با میانگین 1/917 گرم در مترمربع مربوط به تیمار A₁ و کمترین میزان عملکرد دانه با میانگین 1/245 گرم در مترمربع مربوط به تیمار A₃ بود. بیشترین کارایی اقتصادی مصرف آب مربوط به تیمار 100 درصد نیاز آبی گیاه با میانگین 33/1 کیلوگرم بر مترمکعب و کمترین کارایی اقتصادی مصرف آب مربوط به تیمار 60 درصد نیاز آبی گیاه با میانگین 43/0 کیلوگرم بر مترمکعب بود. همچنین سطوح الگوی کاشت (B) در سطح یک درصد بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، کارایی اقتصادی مصرف آب، کارایی بیولوژیکی مصرف آب اثر معنی‌دار داشت. ولی تأثیر آن بر وزن هزار دانه و شاخص برداشت معنی‌دار نبود. بیشترین عملکرد دانه با میانگین 7/594 گرم در مترمربع مربوط به تیمار B₁ و کمترین عملکرد دانه با میانگین 2/522 گرم در مترمربع مربوط به تیمار B₂ بود. بیشترین کارایی مصرف آب با میانگین 92/0 کیلوگرم بر متر مکعب مربوط به تیمار B₁و کمترین کارایی مصرف آب با میانگین81/0 کیلوگرم بر مترمکعب مربوط به تیمار B₂ بود.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.25885952.1393.37.3.5.7

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Deficit Irrigation and Sown Pattern on Yield and Water Use Efficiency of Maize (KSC-704)

نویسندگان [English]

Abdolrahim Hoshman
Mojtaba Forotan
Saeid Boromandnasab

چکیده [English]

Maize is one of the high yield plants in the condition of Khuzestan Province. Therefore, development of the area under maize cultivating in this Province is necessary. In some part of this province soil salinity limitation and water scarcity is exist, that effect of maize growing. For evaluation of deficit irrigation and sown pattern on yield and water use efficiency of maize (KSC-704), a spilt plot method experiment with completely randomized block design in three replicate was conducted in the Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research Center. The main factor in this research was the amount of irrigation water (A₁: applied 100%, A₂: applied 80% and A₃: applied 60% of water requirement) and the minor factors were seed sown patterns (B₁: seed sowing in bed, B₂: seed sowing in the middle of furrow and B₃: seed sowing in the sides of furrow). The results showed that the amount of irrigation water (A) significantly effected on seed yield, biologic yield, harvest index, economical water use efficiency and biological water use efficiency at 1% level of probability. Also, it was significantly affected on 1000 seed weight at 5%level of probability. The maximum seed yield with mean 917.1 g.m^-2 was associated with A₁ treatment and the minimum seed yield with averaged 245.1 g.m^-2 was associated with A₃ treatment. The maximum water use efficiency with mean 1.33 Kg.m^-3 was associated with 100% of water requirements treatment and the minimum one with averaged 0.43 Kg.m^-3 was related to 60% of water requirements treatment. Also, the seed sown pattern (B) was significantly effected on seed yield, biologic yield, economical water use efficiency and biological water use efficiency at 1% level of probability. But the effect of this factor was not significantly on 1000 seed weight and harvest index. The maximum seed yield with mean 594.7 g.m^-2 was associated with B₁ treatment and the minimum seed yield with averaged 522.2 g.m^-2 was related to B₂ treatment. The maximum water use efficiency with mean 0.92 Kg.m^-3 was associated with B₁ treatment and the minimum one with averaged 0.81 Kg.m^-3 was related to B₂ treatment.