مدل‌سازی منابع آب در حوضه آبریز با استفاده از روش پویایی سیستم (مطالعه موردی: حوضه آبریز نیشابور)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.

2 دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشگاه فردوسی مشهد.

چکیده

در مدیریت جامع منابع آب در سطح حوضه آبریز، اندرکنش اجزای درونی هر سیستم و نیز اندرکنش سیستم­های مختلف با یکدیگر باید به طور فراگیر در نظر گرفته شوند. تحقیق حاضر در حوضه آبریز نیشابور و با تأکید بر حل مسأله روند افت سالیانه تراز آبخوان در این دشت انجام گرفته است. به منظور کنترل تراز آبخوان، گام­های مدل­سازی توسعه داده شدند و ریشه­های مسأله در فرآیند شکل­گیری نمودار ذخیره- جریان مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از نرم افزار Vensim اثر هر یک از متغیرها، روی مسأله شبیه­سازی شده و اعتبار مدل به روش­های مختلفی چون تحلیل حساسیت، آزمون­های آماری و غیره مورد سنجش قرار گرفت. نتایج آزمون­ها نشان داد که مدل تطابق خوبی با واقعیت داشته و رفتار مدل مطابق با رفتار سیستم در واقعیت است. به طوری که بر اساس آزمون­های آماری انجام شده بین مقادیر مشاهده­ای و مقادیر برآورد شده افت و خیز سطح آبخوان توسط مدل، میزان ضریب تعیین برابر 8/0 و میزان ریشه میانگین مربعات خطا برابر 21/0 گردید.
همچنین آزمون­های مختلف دیگری انجام گردید که نتایج آن­ها، صحه­ای بر تأیید مدل شبیه­سازی شده می­باشند. در نهایت سیاست­هایی مبتنی بر سناریوهای پیشنهادی توسط مدل اجرا شد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Modeling Water Resources in Using the dynamic system method Case study: Nishabur watershed

نویسندگان [English]

  • Ali Misaghi 1
  • Kamran Davari 2
  • Bijhan Ghahreman 2
  • SeyedMajid Hasheminia 3
1
2
3
چکیده [English]

     In The comprehensive management of water resources in the basin level, the interaction of components within the system and the interaction of different systems should be considered comprehensively. This Study levels has been done in the basin of neyshabour, with an emphasis on problem solving of process decline annual in groundwater in this plain. To control the level of the aquifer, the modeling steps were developed and roots of problem examined in the formation process of flow- storage diagram. By using Vensim software, effect of each variable on the simulated problem and validity of the model were examined via different methods such as sensitivity analysis, statistical tests, etc. Results of tests show that the model has a good accordance with reality and behavior of model has accordance with reality. According to The statistical tests between the observed values and estimated values of rise and fall aquifer level via model, the coefficient of determination equal to 0.8 and root of the mean square error was 0.21. Different tests were also carried out that results confirmed the simulated model. Finally, policies was implemented based on the proposed scenarios by model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keyword: Sustainable development
  • System dynamics
  • Vensim
  • Water resources management
  • modeling
  • Basin