تأثیر شیب طولی متغیر بر راندمان کاربرد و یکنواختی توزیع آب در سیستم آبیاری جویچه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهرکرد

چکیده

     از میان روش‌های آبیاری سطحی، آبیاری جویچه‌ای متداول‌ترین و سازگارترین روش برای توسعه کشاورزی مکانیزه محسوب می‌شود. در این روش آبیاری عموماً شیب طولی جویچه‌ها یکنواخت و ثابت است و برای افزایش راندمان کاربرد و یکنواختی توزیع آب و کاهش رواناب و نفوذ عمقی روش‌هایی همچون آبیاری موجی و کاهش دبی به کار می‌رود که همگی نیازمند به کاربردن تجهیزات خاص در دوره بهره‌برداری است. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر تغییر شیب طولی جویچه از حالت خطی به حالت منحنی (مقعر یا محدب) روی پارامتر‌های ارزیابی آبیاری جویچه‌ای انجام شده است. به این منظور یک طرح آزمایشی کاملاً تصادفی با تیمارهای شیب مقعر، محدب با سه تکرار در مزرعه آزمایشی دانشگاه شهرکرد طی تابستان 1389 انجام گرفت. شاخص‌های زمان پیشروی، پسروی و دبی خروجی اندازه‌گیری شده و پارامترهای ثابت معادله نفوذ به روش دو نقطه‌ای الیوت-واکر با توجه به داده‌های میانگین تیمار شاهد و شاخص‌های ارزیابی مانند راندمان کاربرد آب، یکنواختی توزیع آب در تیمارها محاسبه شد و نتایج به وسیله نرم افزار SAS مورد مقایسه آماری قرار گرفت. بر این اساس راندمان کاربرد و یکنواختی توزیع آب در تیمار شیب مقعر به ترتیب با مقادیر 73 و 92 درصد به شکل معنی‌دار متفاوت از مقادیر متناظر برای تیمار شاهد (70 و 90 درصد) و تیمار شیب محدب (63 و 86 درصد) اندازه‌گیری شد. لذا می‌توان گفت ایجاد شیب مقعر طولی در شیارهای آبیاری می‌تواند شاخص‌های ارزیابی و در نتیجه بهره‌وری را تقویت کند.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Variable Longitudinal Slope on Application Efficiency and Uniformity of Water Distribution in Furrow Irrigation System

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza NouriEmamzadehee
  • Vahid Bakhshi
  • SeyedHassan Tabatabaee
چکیده [English]

Among surface irrigation methods, furrow irrigation is most common and adaptable method. Longitudinal slope in furrow irrigation is generally uniform and constant along the furrow. In order to access more application efficiency and more uniformity of water distribution and control runoff and deep percolation in furrow irrigation, several techniques such as surge irrigation and cut-back irrigation is used that all is need applying special equipment during operation. This study was conducted to investigate the effects changing of longitudinal slope furrow from linear to planar (concave or convex) on the parameters of the furrow irrigation. In this way an experiment with completely randomized design with three replications was taken place in the experimental field of Shahrekord University during the summer 2010. The treatments were furrows with uniform, concave and convex longitudinal slope. Indexes such as time advance, time recession and outflow was measured. Coefficients of infiltration equation were calculated by two-point method of Elliott – Walker. The indexes such as application efficiency and uniformity of water distribution in all treatments were calculated and compared statistically by SAS software. The results of this study shows application efficiency and uniformity of water distribution in the concave slope treatment was 73 and 92 percent, respectively. Corresponding values of control treatment (70 and 90 percent) were significantly different and so on that of convex slope treatment with quantity of 63 and 86 percent, respectively. Therefore it can be concluded that in furrow irrigation the assessment indexes and productivity are improved by applying the longitudinal concave slope.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Furrow irrigation
  • slope
  • Water application efficiency
  • Uniformity of water distribution