بررسی شاخص بهره‌وری آب و مقایسه آن با شرایط فعلی مزارع گندم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب،دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا

2 استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا

3 2- دانشجوی دکتری، گروه اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

4 استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان

چکیده

محدودیت منابع آب، عدم برنامه­ریزی آبیاری و استفاده نامطلوب از آب عامل اصلی محدودکننده توسعه کشاورزی در ایران است. در این پژوهش زمان و میزان آب آبیاری به­منظور افزایش بهره­وری آب در مزارع گندم تعیین گردید. بدین منظور پنج مزرعه گندم در دشت­های همدان- بهار و رزن- قهاوند در سال زراعی 90-1389 انتخاب و با استفاده از تانسیومتر و بلوک­گچی، مصرف آب آنها اندازه­گیری شد و نهایتاً شاخص بهره­وری آب با استفاده از حجم آب مصرفی و عملکرد محاسبه شد. نتایج نشان داد که با آموزش برنامه­ریزی صحیح مصرف آب، عملکرد محصول گندم به مقدار قابل ملاحظه­ای (6/21 درصد) افزایش می­یابد. این افزایش با کاهش 1/23 درصدی میزان آب مصرفی در تمامی مزارع مورد مطالعه همراه بوده­است و در نتیجه کارایی مصرف آب نیز 55 درصد افزایش یافت. نتایج این تحقیق نشان داد که می­توان از تانسیومتر به­عنوان یک ابزار مناسب برای بهبود مدیریت آبیاری از طریق آموزش آن به زارعین استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of Water Efficiency Index and its comparison with the Actual Conditions of Wheat Farms

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Ghasemi Nezhad Raeini 1
  • Safar Marofi 2
  • Mahdiyeh Zare Kohan 3
  • Abbas Maleki 4
چکیده [English]

Water resource limits, missing a developed irrigation program and undesirable water quality are the basic parameters that affect agricultural development of Iran. This research focus on irrigation amount water and its duration in other to increase crop yield of wheat on Hamedan-Bahar and Razan-Ghahavand plains. To this regard, three wheat farms located on different area of the plains were selected during agronomic year 2011. Consumption water amount (W) and crop yield (Y) were measured in order to calculate the water use efficiency (WUE) of the farms. The results showed that wheat yield significantly was increased (21.6%) by training of proper planning program of irrigation. This increasing yield resulted decreasing on using water content (23.1%) and increasing of water use efficiency (55%) in all farms of the experiment. The farmers training also showed that tensiometer is a simple and favorite instrument for optimal water using compared with gypsum blocks.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water use efficiency
  • Irrigation management
  • wheat
  • Hamedan-Bahar plain
  • Razan- Ghahavand plain