اثر تغییر اقلیم بر جریانات کم آبی (مطالعه موردی: سپیددشت سزار)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان

2 گروه هیدرولوژی، دانشکده علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

3 گروه منابع آب، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

4 گروه مهندسی منابع آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

     جریان کم آبی یکی از پارامترهای بسیار تأثیرگذار هیدرولوژیکی بر وضعیت اکوسیستم­های آبی، تولید نیروی برق-آبی، مدیریت مخازن و صنعت است. لذا ضروری است تغییرات این پارامتر در دوره­های آتی تحت عوامل مؤثر از جمله تغییر اقلیم مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا تأثیر تغییر اقلیم بر جریان­های کم آبی حوضه آبریز سپید دشت سزار در این تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفت. در ابتدا توانائی مدل بارش-رواناب IHACRES برای شبیه­سازی جریان کم آبی این حوضه مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از واسنجی و صحت­سنجی مدل مشاهده شد که مدل توانایی خوبی در شبیه سازی میانگین جریان روزانه (R2-log>0.7)، همچنین جریان کم آبی (R2-inv>0.6) دارد. علاوه بر این، توانائی مدل در برابر شاخص­های کم آبی (شامل Q95، AM7Q با دوره برگشت­های مختلف و Qdef S ) نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. در ادامه از خروجی­های دما و بارش 10 مدل گردش عمومی جو تحت سناریوی انتشار A2، به منظور بررسی تأثیر تغییر اقلیم طی دوره 2044-2015 میلادی استفاده شد. مدل LARS-WG برای ریز مقیاس­نمایی خروجی این 10 مدل به کار گرفته شد. در نهایت مقادیر ریزمقیاس شده دما و بارش منطقه به مدل بارش-رواناب IHACRES معرفی و جریان کم آبی در آینده بر اساس شاخص­های کم آبی مورد ارزیابی قرار گرفت. تغییرات دو شاخص Q95و AM7Q در دوره آتی نسبت به گذشته، بر اساس میانه نتایج 10 مدل AOGCM کاهشی بود (Q9540- درصد و AM7Q برای دوره بازگشت های مختلف از 52- درصد تا 79- درصد). همچنین شاخص QdefSتغییرات افزایشی نشان داد (30 درصد بر مبنای میانه نتایج مدل­های AOGCM). هر سه شاخص نتایج همدیگر را تایید می­نمایند و نشان می­دهند که تغییر اقلیم مورد انتظار در آینده، تا حد زیادی جریان کم آبی را تحت تأثیر قرار می­دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Climate Change on Low Flows (Case Study: Sepid Dasht Sezar)

نویسندگان [English]

  • Malihe Mozayyan 1
  • Ali Mohammad Akhoond Ali 2
  • Ali Reza Massah Bavani3 3
  • Fereidoon Radmanesh 2
  • Narges Zohrabi 4
1
2
3
4
چکیده [English]

     Low flow is one of the very effectual hydrologic parameters on the state of aquatic ecosystems as well as power production, reservoir management and industry. Therefore, it is necessary to investigate the changes in this parameter in the future periods under affecting factors such as climate change. In this regard, the impacts of climate change on low flows of Sepid dasht sezar catchment were evaluated, in this research. First, the ability of IHACRES rainfall-runoff model for simulation of low flows of this catchment was evaluated. After calibration and verification of model, in this study observed that the model has a good ability for simulating of mean daily flow (R2-log>0.7), also low flow (R2-inv>0.6). In addition, the ability of model to low flow indices (including Q95, AM7Q with different return period and QdefS)was evaluated. Then, The outputs of the temperature and precipitation of 10 general circulation models of the atmosphere under A2 emission scenario was used in order to assess the effects of climate change over the period 2015-2044. LARS-WG model was applied for downscaling of the output of these 10 models. Finally, downscaled values ​​of temperature and precipitation were introduced to the IHACRES rainfall - runoff model and the low flow in the future was assessed based on the low flow indices. Changes of two indices Q95 and AM7Q in the future period to the past, based on the median of 10 AOGCM model results is decreasing (-40% for Q95 and from -52% to -79% for AM7Q with different return period). Also, the QdefS index show the increasing change (30% based on the median of AOGCM model results). All three indices have confirmed each other's results and show that the expected climate change in the future, greatly affect the low flows.

کلیدواژه‌ها [English]

  • climate change
  • Low flow
  • Low flow indices
  • Rainfall - runoff model
  • Sepid dasht sezar