اثر روش‌ آبشویی و کیفیت‌ آب بر شوری‌زدایی خاک‌های سنگین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز

2 استاد گروه آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز

3 دانشیار گروه آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز

4 استاد گروه محیط زیست، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

5 عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

چکیده

حجم قابل توجهی زهاب درشبکه­های آبیاری و زهکشی خوزستان تولید می­شود که مدیریتو استفاده مجدد از آنهاضروریاست. یکی از راه­های استفاده مجدد از زهاب­ها، استفاده از آنها در آبشویی اراضی است. با هدف بررسی قابلیت کیفیت­های متفاوت آب و تأثیر روش­های آبشویی متناوب و پیوسته بر شوری­­زدایی از خاک­های رسی این منطقه، آزمایش­های آبشویی در کرت­هایی با ابعاد 5/1×5/1 متر در اراضی کشت و صنعت نیشکر سلمان فارسی انجام گرفت. ترکیب کامل سه کیفیت آب با هدایت­های الکتریکی 7/2 (آب تازه رودخانه کارون)، 0/6 و 0/9 دسی­زیمنس بر متر (از اختلاط زهاب این کشت و صنعت با آب رودخانه کارون) و دو روش آبشویی پیوسته (کاربرد 120 سانتی متر آب) و متناوب (کاربرد چهار دور 30 سانتی­متری آب با فواصل پنج روزه) به صورت شش تیمار با سه تکرار به روش بلوک­های کامل تصادفی در این پژوهش بررسی شد. نتایج نشان داد که می­توان با استفاده از زهاب­هایی با کیفیت 0/6 و 0/9 دسی زیمنس بر متر و سپس آب تازه رودخانه کارون برای آبشویی متناوب، مقدار مصرف آب شیرین را به ترتیب تا 72 و 51 درصد کاهش داد. همین­طور اختلاف شوری عصاره اشباع خاک در اثر به­کارگیری کیفیت­های مختلف آب برای آبشویی در اکثر تیمارها در لایه­های پایین­تر خاک بیشتر بود. تفاوت مقادیر شوری عصاره اشباع خاک پس از آبشویی، بین تیمارهای متناوب و پیوسته، با افزایش شوری آب آبشویی افزایش یافت. همچنین استنباط می­شود که در خاک­های سنگین، امتیاز روش­های آبشویی متناوب به پیوسته محدود به شرایط تبخیر پایین است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Leaching Method and Water Quality on Desalinization of Heavy Soils

نویسندگان [English]

  • Majid Sharifipour 1
  • Abed Ali Naseri 2
  • Abdolrahim Hooshmand 3
  • Hadi Moazed 4
  • Ali Reza Hassanoghli 5
1
2
3
4
5
چکیده [English]

Huge amount of drainwater is disposing of operating Irrigation and drainage networks in Khuzestan, SW Iran, that needs to manage. One of the low risk manners of reusing drainwater is use it for saline land reclamation.  To investigate the effects of leaching methods and water quality on desalinization of clay soils of this area, leaching experiments were done in 1.5×1.5 meter Plots in “Salman Farsi” sugarcane agro industry, South Khuzestan. Complete combination of three different water qualities; 2.7 dS/m (fresh water from Karun River), 6.0 and 9.0 dS/m (mixture of agro industries drainwater and Karun River water) and tow leaching method; continuous (application of 120cm of water) and intermitting (application of four 30 cm of water with five days interruptions) in six treatments and three replications based on complete randomized blocks design were experimented. Results shown that using drainwater with the quality of 6.0 or 9.0 dS/m could reduce the use of fresh water for desalinization by intermitting leaching up to 72 or 51 percent, respectively. The difference between soil saturation extracts due to applying different water qualities were more in deeper soil layers, also the difference between continuous and intermittent leaching were increase by applying more saline water. In heavy soil, advantage of intermitting leaching method to continuous one is limited to low evaporation condition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Continuous leaching
  • Intermittent leaching
  • Drainwater
  • Khuzestan
  • Evaporation
  • Water reuse
  • Slain water
  • Land reclamation