بررسی تاثیر شوری آب آبیاری بر کارآیی شاخص CWSI در شرایط اقلیمی اهواز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشیار دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

3 استاد دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

4 استادیار دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

5 استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

چکیده

برنامه ریزی آبیاری در شرایط وجود تنش آبی و شوری،  بسیار مشکل تر از برنامه ریزی آبیاری کامل است. برای بررسی پدیده تنش آبی گیاهان شاخص های متعددی ارائه شده است که یکی از آنها شاخص تنش آبی گیاه (CWSI)  ایدسو می باشد.  به منظور بررسی توانایی این شاخص در برنامه ریزی آبیاری ذرت تابستانه (SC704) و زمستانه (مبین)، در شرایط استفاده از آب شور، در سال زراعی 93-1392، تحقیقی شامل پنج تیمار کیفی آب آبیاری(S0: آب کارون، S1: آب با شوری  5/3 دسی زیمنس بر متر، S2: آب با شوری 5/4 دسی زیمنس بر متر ، S3: آب با شوری  5/5 دسی زیمنس بر متر و S4: آب با شوری 5/6 دسی زیمنس بر متر ) در دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید. نتایج نشان داد در هردو فصل  زراعی، خطوط مبنای بالا و پائین تحت تاثیر شوری آب آبیاری، می باشد. خطوط مبنای بالا و پایین در کشت تابستانه، نسبت به کشت زمستانه  بالاتر بود. برای کشت تابستانه، معادله های خط مبنای بالا و پایین، برای تیمار شاهد (S0)،                           ، h= =3.69   و برای کشت زمستانه  ، h= =2.52   محاسبه گردید. مقدار شاخص  CWSI که مبنای برنامه ریزی آبیاری می باشد،  برای کشت تابستانه 23/0 و برای کشت زمستانه 17/0 محاسبه شد. به ازای افزایش شوری آب آبیاری از 3/2 دسی زیمنس بر متر به 5/6 دسی زیمنس بر متر، اختلاف دمای پوشش سبز نسبت به دمای هوا، در کشت تابستانه حدود سه درجه و در کشت زمستانه حدود دو درجه، افزایش پیدا نمود. در این تحقیق میزان CWSI در روز قبل از آبیاری، برای  کلیه تیمار ها محاسبه گردید و نتایج نشان داد که در هر دو فصل  با تغییر شوری از S0تا S4میزان شاخص CWSI حدودا  سه برابر می شود. اثر تنش شوری به تنهایی هم با توجه به داده های مربوط به روزهای بعد از آبیاری (در این روزها فقط اثر شوری محسوس است) محاسبه گردید. مشخص شد که در کشت تابستانه  با تغییر شوری از dS/m 2/2 تا dS/m 5/6  میزان شاخص CWSI حدودا سه و نیم برابر و در کشت زمستانه حدود سه برابر تغییر پیدا می کند. بررسی نتایج در دو فصل زراعی نشان داد شاخص CWSI تحت تاثیر شوری آب آبیاری است و روند تغییرات آن نسبت به شوری در هر دو فصل مشابه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of the Effect of Water Irrigation Salinity on The Performance of CWSI Index Under The Climatic Conditions of Ahvaz

نویسندگان [English]

  • Mehri Saeedinia 1
  • Abdolrahim Hooshman 2
  • Saeid Brooman Nasab 3
  • Amir Soltani Mohammadi 4
  • Bahram Andarzian 5
چکیده [English]

     Irrigation scheduling under water and salinity stress, is much more difficult than full irrigation scheduling. To investigate the effect of plant water stress, there are many indicators. One of them is crop water stress index (Idso method).  To evaluate the ability of this index for irrigation scheduling of summer Maize (SC704 variety)  and winter Maize (Mobin variety)- in conditions of using saline water, a research was designed at the research station of Shahid Chamran University in 2013-2014  . This research consisted of five quality treatments of irrigation water, including S0: Water Caron, S1: EC= 3.5dS / m, S2: EC=4.5dS / m, S3: EC=5.5dS / m and S4: EC=6.5 dS / m. In the both of the growing seasons, result showed, The upper and lower base lines  were  affected by salinity stress.  The amount of  upper and lower base lines for summer Maize were higher than  the winter Maize.  The  lower and upper baseline's equation for summer Maize were  (Tc-Ta)l.l=1.641-0.178VPD and  h=2.52 0c and for winter Maize were  (Tc-Ta)l.l=2.161-0.221VPD and  h=3.69 0c. CWSI, which is the base of  irrigation scheduling, was calculated 0.23 for summer Maize and 0.17 for winter Maize. By increasing water salinity from 2.2 to 6.5 ds/m, the temperature difference between canopy cover and air was 30C for summer maize and 20C for winter Maize. At this research  CWSI was calculated on the days, before irrigation for all treatments and result showed that in the both of seasons,  CWSI was  increased about three times when water salinity increased from 2.2 to 6.5 dS/m. The effect of salinity stress was calculated separately according to the days, after irrigation (at These days, the effect of salinity is sensible). results showed that CWSI  increased about 3.5 times  for summer Maize and around 3 times for winter Maize when water salinity increased from 2.2 to 6.5 dS/m. Comparing the results  of the two seasons showed that CWSI  is affected by irrigation water salinity and  it's  trend was  nearly the same  in both of the growing seasons.

کلیدواژه‌ها [English]

  • CWSI index
  • Temperature of canopy cover
  • Salinity
  • winter and summer growing seasons