ارزیابی و پهنه بندی کیفیت آب زیرزمینی مناطق مهران و دهلران از لحاظ کشاورزی با روش های زمین آمار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ارزیابی و آمایش محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه ملایر.

2 دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس.

3 کارشناس ارشد از دور GIS، دانشکده علوم دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

     در این پژوهش، بابهرهگرفتنازتحلیل­هایزمینآمار، خصوصیات شیمیایی آب­های زیرزمینی مناطق مهران و دهلران مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور 29 نمونه آب زیرزمینی از سال 1379 تا 1392 بررسی شده و از لحاظ هدایتالکتریکیآبو نسبتجذبیسدیم تحلیل شیمیایی گردید. نیم تغییرنمایتجربیهریکازپارامترها بااستفادهازنرم افزار GS+ محاسبهشده و با مدل­هایگوسین، کروی، خطی و نماییبرازشدادهشد،نتایجنشاندادکهساختارمکانیداده­هایکیفیآبزیرزمینیدراینمنطقهازمدلگوسین تبعیتمی­کند. سپسبهکمکنرمافزار Arc GIS 10.3 درون­یابیبهروش­هایکریجینگ، عکس فاصله و توابعپایه­ایشعاعیصورتگرفت. برای انتخاب مدل مناسب جهت برازش بر روی واریوگرام تجربی از مقدار میانگین مجذور مربعات خطا، کمتر و استحکام ساختار فضایی قوی­تر استفاده شد. نتایج حاصل از روش کریجینگ با عکس فاصله و توابعپایه­ایشعاعی به کمک معیارهای میانگین مجذور مربعات خطا و میانگین خطاکه میزان دقت را نشان می­دهد، مورد ارزیابی قرار گرفت. در نهایت نتایج حاصل از محاسبه میانگین مجذور مربعات خطا و میانگین خطانشان داد که روش کریجینگ نسبت به دو روش دیگر برتری دارد و از دقت بالا و خطای پایینی برخوردار است لذا درون­یابی با این روش صورت گرفت. درپایانبااستفاده از منطق فازی، طبقه­بندی ویلکاکس وطبقه­بندی سازمان جهانی بهداشتنقشهپهنه­بندیمنطقهموردمطالعه برای کشاورزی تهیهگردید. سپس برای نشان دادن تجمع مکانی غلظت­های عناصر از تحلیل نقاط داغ استفاده شد. با توجه به نقشه نهایی 38 درصد از آب­های زیرزمینی منطقه برای کشاورزی مناسب و نسبتا مناسب و 62 درصد نامناسب می­باشد، پس می­توان گفت که کیفیت آب منطقه مورد مطالعه برای کشاورزی مطلوب نیست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment and Zoning of Groundwater Quality in Agricultural Areas of Mehran and Dehloran With Geostatistical Methods

نویسندگان [English]

  • FAtemeh Mohammad Yari 1
  • Morteza Tvakoli 2
  • Hossien Aghdar 3
1
2
3
چکیده [English]

     In this research, chemical properties of groundwater of Mehran and Dehloran areas was considered by using of geostatistical analysis. For this purpose, 29 groundwater samples were studied from 2001 to 2014 and the water conductivity and sodium adsorption ratio were chemically analyzed. Semi variogram of parameters was computed by GS+ software and were fitted by Goussian, sphrical, Expotential and Goussian models. The results showed that the spatial structure of qualitative data of groundwater in these region is reconciled the Gaussian model. Then, using of Arc GIS 10.3 software the Kriging interpolation, inverse distance weighted and Radial basis function methods were done. to select the appropriate model to fit the experimental variogram of the RMSE were used less and more stronger spatial structure. The results of kriging with Inverse distance weighted and radial basis functions using the RMSE and ME RDF Criteria which measure the accuracy rate, were evaluated. Eventually the results of calculating the RMSE and ME showed that kriging method is superior than two other methods and has high precision and low error.so Interpolation was done using this method. In the end, using fuzzy logic, WILCOX classification and WHO classification, zoning map of the study area, for agriculture were prepared. Then Hot spot analysis were used to illustrate the spatial concentration of elements. According to the final map, 38% groundwater of the region is appropriate and sort of appropriate for agriculture and 62% is inappropriate. So can be said that water quality of the study area is not appropriate for agriculture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kriging method
  • WILCOX classification
  • Analysis hot spot
  • Inverse distance weighted
  • Radia basis function