بررسی اثر بافت وفاصله انتقال بر انتشارپذیری نیترات در خاک ماسه‌ای با استفاده از مدل‌های بریگهام، فرید – کامبرنوس و کد CXTFIT

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشدآبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.

2 استاد، گروه محیط زیست، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز .

3 استادیار، گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.

4 استادیار، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز .

چکیده

افزایشاستفادهازکودهایازتهبه دلیل پویایی زیاد نیترات در خاک تهدیدی جدی برای آب­های زیرزمینی و در نتیجه سلامت انسان است. هدف از این پژوهش بررسی مقادیر انتشارپذیری نیترات در خاک­های ماسه­ای درشت، متوسط و ریز در فواصل انتقال 20، 40 و 80 سانتی­متری در شرایط آزمایشگاهی با سه مدل بریگهام، فرید کامبرنوس و کد CXTFIT می­باشد.به­این منظور محلول نمک خالص نیترات پتاسیم به عنوان آلاینده پایدار تحت رژیم ماندگار با غلظت 160 میلی­گرم برلیتر به ستون­های خاک اضافه شد، سپس به منظور استخراج پارامترهای مورد نیاز سه مدل مذکور، غلظت نیترات خروجی در حجم­های تخلخل متفاوت اندازه­گیری و منحنی رخنه برای هر ستون رسم گردید. نتایج نشان داد در هر سه مدل با افزایش متوسط فاصله انتقال در ماسه درشت و متوسط، مقدار انتشارپذیری نیترات بیش­تر شد. در فواصل انتقال مختلف، مقادیرانتشارپذیری برای ماسه ریز از 09/0 تا 06/3 سانتی­متر، ماسه متوسط 23/0 تا 6/1 سانتی­متر و ماسه درشت 43/0 تا 18/2 سانتی­متر ، محاسبه شد. اما در ماسه ریز مدل­های بریگهام وCXTFIT کاهش مقدار انتشارپذیری با افزایش فاصله انتقال را نشان دادند. همچنین مشخص شد  که در ماسه ریز با کم شدن فاصله انتقال، مدل بریگهام و CXTFIT نتایج مطلوب­تری را نشان می­دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Soil Texture and Transmission Distance on The Nitrate Dispersivity in Sandy Soil Using Brigham, Fried-Combernous Models and CXTFIT code

نویسندگان [English]

  • Atefeh Azadi far 1
  • Hadi Moazed 2
  • Amir Soltani Mohammadi 3
  • Ahmad Farokhian firozi 4
1
2
3
4
چکیده [English]

Increased use of nitrogen fertilizers due to high dynamics of soil nitrate is a serious threat to groundwater and as a result for human health. The purpose of this study is evaluation of nitrate dispersivity values in the sandy soils of coarse, medium and fine-distance transmission at 80, 40 and 20 cm in laboratory conditions with three models including, Brigham, Fried-Combernous and CXTFIT code. For this purpose, pure potassium nitrate salt solution as sustainable contaminant under the steady regim with concentration of 160                         was added to the soil column. In order to obtain the required parameters for the three models, output nitrat concentration were measured in the different nolum porosity and Breakthrough curves were plotted for each column. The results showed that in all three models with a moderate increase in transmission distance of medium and coarse sand, the amount of nitrate dispersivity increased. At various distance of transportation, dispersivity values were measured for fine sand from 0.09 to 3.06 cm,0.23 to 1.6 cm  for medium sand and 0.43 to 2.18 cm for coarse sand, respectively. But the Brigham and CXTFIT models showed that the dispersivity of fine sand increases when the distance increases. It was also found that for the fine sand with reduction of transport distance, Brigham model and CXTFIT code showed better results.

کلیدواژه‌ها [English]

  • nitrate
  • Dispersivity
  • Breakthrough curve
  • CXTFIT Code