بررسی روند و تغییرات احتمالی مشخصه‌های دمای سالانه استان همدان در طی دوره 2005-1976

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه بوعلی همدان

2 دانشجوی دوره دکتری دانشگاه اصفهان

3 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

در این مطالعه، به منظور بررسی تغییرات اقلیمی و همچنین ارزیابی روند تغییرات دمای هوا، مقادیر داده­های سالانه پنج ایستگاه شاخص استان همدان، برای دوره زمانی (2005-1976)، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. وجود روند در سری­های زمانی داده­های بیشینه، کمینه و میانگین سالانه بر اساس آزمون­های گرافیکی و غیرگرافیکی منکندال و همچنین منحنی تجمعی باقیمانده­های نرمال، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بدست آمده از روش غیر گرافیکی منکندال نشان­دهنده آن است که روند در داده­های بیشینه ایستگاه­های مورد بررسی، افزایشی و فقط در ایستگاه وراینه معنی­دار بوده است. داده­های کمینه کلیه ایستگاه­ها (به جز وراینه) نیز، دارای یک روند معنی­دار افزایشی نسبتاً سریع بودند. در ایستگاه وراینه، داده­های کمینه، روندی کاهشی غیر معنی­دار را نشان دادند. همچنین نتایج داده­های میانگین سالانه، بیانگر وجود روندهای افزایشی معنی­دار در ایستگاه­های نوژه، همدان، سد اکباتان بودند. در تحلیل این سری­های زمانی، نتایج دو روش گرافیکی و غیرگرافیکی منکندال با هم مطابقت داشتند. روش منحنی تجمعی باقیمانده­های نرمال که داده­ها را بر اساس یک سال نرمال (که در این تحقیق سال 1990 بود) به دو ناحیه تقسیم می­نماید، دارای نتایجی مشابه روش منکندال بود. بطورکلی نتایج این مطالعه نه فقط بیانگر گرمترشدن دمای هوای اغلب ایستگاه­های منطقه (بخصوص در ناحیه میانی آن) می­باشد، بلکه نشان­دهنده کارکرد مشابه دو روش کاملاً متفاوت منکندال و منحنی تجمعی باقیمانده­های نرمال در بررسی روند تغییرات مشخصه­های دما، به منظور آشکارسازی تغییر اقلیم می­باشد. این نتایج می­توانند در پهنه­بندی و پیش­بینی خشکسالی­های آتی و همچنین برنامه­ریزی مدیریت منابع آب منطقه بکاربرده شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Characteristics of Hamedan province during period 1975-2005

نویسندگان [English]

  • Safar Marofi 1
  • Zohreh Marianji 2
  • Parisa Hossian Zadeh Tallaeei 3
1 Associate Professor, Department of Irrigation, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran.
2 Instructor, Meteorological Research Center, Hamadan, Iran
3 Msc. Student, Department of Irrigation, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran
چکیده [English]

In this research, the annual air temperature parameters that observed at five meteorological stations situated in the Hamedan region are analyzed to determine the temporal pattern of long-term trends of data and the probable climate change, during the period from 1975 to 2005. In this regard, the mean, maximum and minimum series of annual and temperatures are investigated based on the Mann-Kendall and NRMC methods. The results show that the maximum temperature variations at all the stations have the smooth positive significant trends, (except those to Nojeh and Darghazin stations which don’t have any trends). In the case of the minimum temperature, in exception to Varayaneh (where present a decreasing trend), the other stations have the rapid significant increasing trends. The mean annual temperatures at all of stations also show the significant rapid increasing trends (except those to Varayaneh and Darghazin stations). The NRMC method, that divide data on two equal divisions, (base on a normal year identification that in this study is 1990), show the similar results same as the Mann-Kendall test. This study not only illustrates the similar results of the two different tests on climate change identification but also indicate a significant warming at the majority stations in region (especially in the central area). These results could be used for mapping and forecasting of future droughts as well as water managements.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hamadan
  • Air temperature
  • Mann-Kendall
  • NRMC test
  • climate change