کاربرد مؤلفه‌های ساختاری GIS در مدیریت داده‌های مکانی، زمانی و توصیفی شبکه ی‌های آبراههه‌ای و ایستگاه‌های آب ‌سنجی کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی ساری و مربی پژوهشی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

2 عضو هیِأت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری تهران

چکیده

مؤلفه‌های ساختاری GIS که به اشیاء ArcObjects معروف‌ هستند، ساختارهایی متشکل از توابع، روش‌ها و خصوصیات متفاوت بوده که به شکل کپسوله شده (اجتماعی از اجزای یاد شده) در محیط‌های نرم‌افزاری مورد استفاه قرار گرفته و امروزه نقش مهمی را در تولید نرم‌افزارهای سامانه اطلاعات جغرافیایی به عهده دارند. علیرغم اهمیت و نقش ویژه این اشیاء در پیاده سازی مفاهیم و الگوریتم‌های مورد نیاز در نرم‌افزارهای GIS، متأسفانه در کشور استفاده از آن‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفته و این در حالی است که امکانات تعبیه شده در نرم‌افزارهای سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی محدود است و از سوی دیگر دامنه­­یکاربردهای این فن آوری در علوم منابع طبیعی، کشاورزی، محیط زیست  و غیره روز به روز بیشتر می‌گردد. در این تحقیق، با به کارگیری اشیاء یاد شده، نرم‌افزاری مشتمل بر12293 خط برعنوانه در قالب 275 تابع طراحی و نوشته شده است که امکان مدیریت داده‌های مکانی، توصیفی و سری‌های زمانی شبکه ی‌های آبراههه‌ای و ایستگاه‌های آب‌سنجی کشور را (در مقیاس1:250000) به لحاظ ذخیره‌سازی، ویرایش، پرسش و پاسخ، نمایش و تهیه­ی اطلاعات خروجی فراهم می‌نماید. از ویژگی‌های منحصر به فرد نرم‌افزار که نمونه ی آن در سایر نرم‌افزارهای GIS فعلی موجود نمی‌باشد، اجرای جست و جوی های مکانی چندگانه بر روی پایگاه مکانی بدون نیاز به بارگذاری و نمایش لایه‌ها در صفحه ی­ی نمایش است. از دیگر مزایای آن، تولید لایه‌های مجازی حاصل از پرسش‌های مکانی بوده که این لایه‌ها بدون داشتن منشأ فیزیکی بر روی دیسک سخت قابل نمایش و استفاده کاربر می‌باشند. هم چنین امکان دسترسی مستقیم به داده‌های ایستگاه‌های آب‌سنجی (در قالب فایل‌های اکسل) از درون نرم‌افزار فراهم آمده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Using GIS Structural Components in Managing Spatial, Non-Spatial and Time Series Data of Country Gauging Stations and Stream Networks

نویسندگان [English]

  • Mahmoodreza Tabatabaee 1
  • Abdol Nabi Abdeh KolahChi 2
1 Ph.D. student and Research Instructor of Soil Conservation and Watershed Management Research Institute
2 Research Assistant of Soil Conservation & Watershed Management Research Centre, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The GIS structural components, which are known as ArcObjects, are structures composed of functions, methods and different properties which are used in software environments in form of encapsulated entities and nowadays have important role in creating GIS softwares.
Despite the important role of these objects in implementation of required concepts and algorithms in GIS softwares, unfortunately the usage of them have been less noticed while the facilities built in GIS software are limited too. On the other hand, the extent of using this technology, in natural resources sciences, agriculture and etc, increases day to day.  
In this research, using mentioned objects, a software including 12293 lines of code in form of 275 procedures has been designed and created. The software is capable of managing spatial, non-spatial and time series data (in scale of 1:250000) of gauging station and stream networks. The software provides possibilities to store, edit, query, and display data and also prepares output data.
One of the software individual characteristics, which is not available in other current GIS softwares, is the execution of multiple spatial searches and quary on Geodatabase without any need to load and to display data layers into map display. The other software benefits are the production of figurative data layers resulted from spatial queries that can be displayed and used without any physical origins on hard disk.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arc objects
  • Geodatabase
  • GIS
  • Stream networks
  • River
  • Station