اثر ساختمان خاک بر خصوصیات هیدرولیکی نزدیک اشباع با استفاده از دستگاه نفوذسنج مکشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فیزیک و حفاظت خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

2 دانشیار فیزیک و حفاظت خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

3 استاد فیزیک و حفاظت خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

4 استاد پیدایش و رده‌بندی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

چکیده

ساختمان خاک به­عنوان یکی از شاخص­های اصلی کیفیت خاک نقش بسیار مهمی در خصوصیات هیدرولیکی دارد. این مطالعه با هدف اندازه­گیری خصوصیات هیدرولیکیدر ساختمان­های مختلف خاکدر استان لرستان صورت گرفت. مطالعه در شرایط آزمایشگاهی بر روی نه ستون­ دست­نخورده با سه نوع ساختمان­ مختلف دانه­ای، مکعبی و فشرده انجام شد.پارامترهای هیدرولیکی از نظیر شدت جریان پایدار (Q)، هدایت هیدرولیکی اشباع(Ks) و غیراشباع ((h)K)، طول ماکروسکوپی مویینگی (λc) و تعداد منافذ فعال هدایت­کننده آب ( ) با استفاده از دستگاه نفوذسنج مکشی و در مکش­های مرز ورودی یک، چهار، ده و 14 سانتی­متر اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد که ساختمان خاک به­طور معنی­داری بر پارامترهای هیدرولیکی تأثیر داشت. خاک­های با ساختمان دانه­ای و خاک­های با ساختمان فشرده به­ترتیب دارای بیشترین و کمترین تعداد منافذ درشت و متوسط بودند. متوسط تعداد منافذ درشت و متوسط در خاک­های با ساختمان دانه­ای به­ترتیب 93 درصد و 89 درصد بیشتر از خاک­های با ساختمان فشرده بود. در همه ساختمان­ها شدت جریان پایدار، هدایت هیدرولیکی اشباع و غیراشباع با کاهش مکش (از 14 به یک سانتی­متر) افزایش یافتند.هدایت هیدرولیکی اشباع نسبت به هدایت هیدرولیکی غیراشباع در مکش­های دیگر، دارای تغییرپذیری بیشتری بود. میزان اختلاف هدایت هیدرولیکی اشباع بین خاک­های با ساختمان­دانه­ای و خاک­های با ساختمان فشرده به­طور متوسط 91 درصد محاسبه شد. خاک­های با ساختمان فشرده با بیشترین میزان طول ماکروسکوپی مویینگی کمترین پتانسیل وقوع جریان ترجیجی آب در خاک را داشتند. به­طور میانگین طول ماکروسکوپی مویینگی در خاک­های با ساختمان فشرده نسبت به خاک­های با ساختمان دانه­ای و مکعبی به­ترتیب 20 درصد و 14 درصد بیشتر بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effect of soil structure on near-saturated hydraulic characteristics using a tension infiltrometer

نویسندگان [English]

  • Nooshin Ramezani 1
  • GholamAbbas Sayad 2
  • A. Rahman Barzegar 3
  • Ahmad Landi 4
1 PhD student of Soil Physics and Conservation, respectively, College of Agriculture, Shahid Chamran University of Ahvaz، Iran.
2 Associate Professor of Soil Physics and Conservation, College of Agriculture, Shahid Chamran University of Ahvaz، Iran
3 Professor of Soil Physics and Conservation, College of Agriculture, Shahid Chamran University of Ahvaz، Iran.
4 Professor of Soil Genesis and Classification, College of Agriculture, Shahid Chamran University of Ahvaz، Iran.
چکیده [English]

As one of the main indicators of soil quality, structure is related to hydraulic parameters which plays a significant role in predicting and estimating them (Pachepsky et al., 2008). Mohawesh et al, (2017) stated that hydraulic properties are key factors in the movement of water and the transport of pollutants, and the soil structure has a significant effect on the storage and movement of water in the soil. Tension infiltrometer is an effective tool to measure infiltration rate and the flow of water into pores using suctions less than 0 cm, where the macro and meso pores have highest rate of hydraulic activities for water and solution transportation. The measurement of hydraulic conductivity in different suctions is important for characterizing different aspects of unsaturated and near-saturated water in the soil. Although the hydraulic properties of the soil have been investigated from different aspects and by different methods, the role of soil structure specifically from comparison viewpoints of different types of structures and their effects on hydraulic properties has not yet been studied. The aim of this study was to measure and evaluate the hydraulic properties and quantitative parameters describing the water conductive active pores using tension infiltrometer in near-saturated condition of different soil structures.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hydraulic conductivity
  • Macroscopic capillary length
  • Steady uniform flow
1-    Ahad, T., Kanth, T.A. and Nabi, S., 2015. Soil bulk density as related to texture, organic matter content and porosity in kandi soils of district Kupwara (Kashmir Valley), India. Geography, 4(1), 198-200.
 
2-    Ankeny, M.D., Ahmed, M., Kaspar, T.C. and Horton, R., 1991. Simple field method for determining unsaturated hydraulic conductivity. Soil Science Society of America Journal, 55(2), pp.467-470.
 
3-    Bagherifam, S., Karimi, A.R., Lakzian, A. and Izanloo, E., 2013. Effects of land use management on soil organic carbon, particle size distribution and aggregate stability along hillslope in semi-arid areas of northern Khorasan. Journal of Water and Soil Conservation, 20(4), 51- 73. (In Persian).
 
4-    Barzegar. A.R., 2010a. Advanced soil physics. 2nd Edition. Shahid Chamran University Press. (In Persian)
 
5-    Barzegar. A.R., 2010b. Fundamental of soil physics. 2nd Edition. Shahid Chamran University Press. (In Persian).
 
6-    Bejat, L., Perfect, E., Quisenberry, V.L., Coyne, M.S. and Haszler, G.R., 2000. Solute transport as related to soil structure in unsaturated intact soil blocks. Soil Science Society of America Journal, 64(3), pp.818-826.
 
7-    Cameira, M.R., Fernando, R.M. and Pereira, L.S., 2003. Soil macropore dynamics affected by tillage and irrigation for a silty loam alluvial soil in southern Portugal. Soil and Tillage Research, 70(2), pp.131-140.
 
8-    Dashtaki, S.G., Baniani, S.D., Khodaverdiloo, H., Mohammadi, J. and Khalilmoghaddam, B., 2012. Estimation of saturated hydraulic conductivity and inverse of macroscopic capillary length using ptfs. Journal of Water and Soil Science-Isfahan University of Technology, 16(60), pp.145-157. (In Persian)
 
9-    Dorner, J., Sandoval, P. and Dec, D., 2010. The role of soil structure on the pore functionality of an Ultisol. Journal of soil Science and Plant Nutrition, 10(4), pp.495-508.
 
10- Gardner, W.R., 1958. Some steady-state solutions of the unsaturated moisture flow equation with application to evaporation from a water table. Soil Science, 85(4), pp.228-232.
 
11- Jarvis, N.J. and Messing, I., 1995. Near-saturated hydraulic conductivity in soils of contrasting texture measured by tension infiltrometers. Soil Science Society of America Journal, 59(1), pp.27-34.
 
12- Karahan, G. and Erşahin, S., 2016. Predicting saturated hydraulic conductivity using soil morphological properties. Eurasian Journal of Soil Science, 5(1), pp.30-38.
 
13- Kelishadi, H., Mosaddeghi, M.R., Hajabbasi, M.A. and Ayoubi, S., 2014. Near-saturated soil hydraulic properties as influenced by land use management systems in Koohrang region of central Zagros, Iran. Geoderma, 213, pp.426-434.
 
14- Klute, A. and Dinauer, R.C., 1986. Physical and mineralogical methods. Planning, 8, p.79.
 
15-  Kodešová, R., Vignozzi, N., Rohošková, M., Hájková, T., Kočárek, M., Pagliai, M., Kozák, J. and Šimůnek, J., 2009. Impact of varying soil structure on transport processes in different diagnostic horizons of three soil types. Journal of Contaminant Hydrology104(1-4), pp.107-125.
 
16- Martínez, E., Fuentes, J.P., Silva, P., Valle, S. and Acevedo, E., 2008. Soil physical properties and wheat root growth as affected by no-tillage and conventional tillage systems in a mediterranean environment of Chile. Soil and Tillage Research, 99(2), pp.232-244.
 
17- Mohawesh, O., Janssen, M., Maaitah, O. and Lennartz, B., 2017. Assessment the effect of homogenized soil on soil hydraulic properties and soil water transport. Eurasian Soil Science, 50(9), pp.1077-1085.
 
18- Moosavi, A.A. and Sepaskhah, A.R., 2012. Spatial variability of physico-chemical properties and hydraulic characteristics of a gravelly calcareous soil. Archives of Agronomy and Soil Science, 58(6), pp.631-656.
 
19- Moret, D. and Arrúe, J.L., 2007. Characterizing soil water-conducting macro and mesoporosity as influenced by tillage using tension infiltrometry all rights reserved. Soil Science Society of America Journal, 71(2), pp.500-506.
 
20- Pachepsky, Y., Gimenez, D., Lilly, A. and Nemes, A., 2008. Promises of hydropedology. Perspectives in Agriculture, Veterinary Science, Nutrition and Natural Resources, 3(040), pp.1-19.
 
21- Radcliffe, D.E. and Simunek, J., 2010. Soil physics with HYDRUS: Modeling and Applications. CRC press.
 
22- Rauf, M., Sadraddini, S. A. A., Na Zenu, A.H. and Maroofi, S. 2011. Effect of land slope on infiltration and some physical properties of soil. Water and Soil Science. 1, 57-68. (In Persian)
 
23- Rezaei, M., Seuntjens, P., Shahidi, R., Joris, I., Boënne, W., Al-Barri, B. and Cornelis, W., 2016. The relevance of in-situ and laboratory characterization of sandy soil hydraulic properties for soil water simulations. Journal of Hydrology, 534, pp.251-265.
 
24- Sadzawka, A., Carrasco, M., Grez, R., Mora, M., Flores, H. and Neaman, A., 2006. Métodos de análisis recomendados para los suelos de Chile Revisión. Instituto de Investigaciones Agropecuarias-INIA. Santiago-Chile.
 
25- Soracco, C.G., Lozano, L.A., Villarreal, R., Palancar, T.C., Collazo, D.J., Sarli, G.O. and Filgueira, R.R., 2015. Effects of compaction due to machinery traffic on soil pore configuration. Revista Brasileira de Ciência do Solo, 39(2), pp.408-415.
 
26- Vervoort, R.W. and Cattle, S.R., 2003. Linking hydraulic conductivity and tortuosity parameters to pore space geometry and pore-size distribution. Journal of Hydrology, 272(1-4), pp.36-49.
 
27- Watson, K.W. and Luxmoore, R.J., 1986. Estimating macroporosity in a forest watershed by use of a tension infiltrometer 1. Soil Science Society of America Journal, 50(3), pp.578-582.
 
28- Wooding, R.A., 1968. Steady infiltration from a shallow circular pond. Water Resources Research, 4(6), pp.1259-1273.
 
29- Zhang, Z.B., Zhou, H., Zhao, Q.G., Lin, H. and Peng, X., 2014. Characteristics of cracks in two paddy soils and their impacts on preferential flow. Geoderma, 228, pp.114-121.