بررسی کیفیت آب و مناطق مناسب برای تغذیه آب‌زیرزمینی در واحدهای مختلف ژئومورفولوژی در استان کهگیلویه و بویر‌احمد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه علوم آب، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

2 گروه علوم آب، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

3 گروه آبیاری و زهکشی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی کیفیت آب و تعیین مناطق مناسب برای تغذیه آب‌زیرزمینی در استان کهگیلویه و بویراحمد می‌باشد. به همین منظور از داده‌های بارندگی، زمین‌شناسی، فاصله از گسل، شیب، و ارتفاع برای تعیین مناطق مستعد تغذیه آب زیرزمینی و از پارامترهایی کیفی آب مانند سدیم، هدایت الکتریکی، کلسیم، منیزیم در ۳۰نقطه نمونه‌برداری شده برای تعیین کیفیت آب استفاده شد. بعد از تهیه هر یک از داده‌ها، با استفاده از توابع عضویت نقشه فازی برای هر یک از پارامترهای موثر در کیفیت آب­زیرزمینی تهیه شد. سپس با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHp ) وزن هر یک از لایه‌ها مشخص و در نهایت در محیط GIS نقشه کیفیت آب و نقشه مناطق مستعد تغذیه آب زیرزمینی تهیه گردید. نتایج حاصل از نقشه تغذیه آب زیرزمینی نشان داد که مناطق واقع در شمال و غرب مناسب برای تغذیه آب­زیرزمینی هستند. همچنین نتایج نشان داد که از نظر کیفیت آب ۴۴/۲ درصد از منطقه در کلاس ضعیف، 09/15 درصد در کلاس متوسط، 95/62 درصد در کلاس خوب و 52/19 درصد از منطقه در کلاس خیلی­خوب از نظر کیفیت آب قرار گرفته و بهترین مناطق از نظر کیفیت آب در واحد کوهستان و بهترین مکان برای تغذیه آب زیرزمینی در بخش‌هایی از پلایا و دشت‌سر می‌باشد. بنابراین پیشنهاد می‌شود که با توجه به عدم کیفیت آب در واحد پلایا بهتر است که برای تغذیه آب‌زیرزمینی در مکان‌های واقع در دشت‌سر اقدام شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Determination of Suitable Areas for Groundwater Recharge in Different Geomorphological Units and Evaluation of Water Quality in Kohgiluyeh and Boyer Ahmad

نویسندگان [English]

  • Enayatollah Adeli Moghadam 1
  • Ehsan Derikvand 2
  • Hossein Eslami 2
  • Hosein Ghorbanizadeh Kharrazi 2
  • Majid Razaz 3
1 Ph.D. Student, Department of Civil Engineering - Water Resources Engineering and Management, Shoushtar Branch, Islamic Azad University, Shoushtar, Iran
2 Department of Civil Engineering - Water Resources Engineering and Management, Shoushtar Branch, Islamic Azad University, Shoushtar, Iran
3 Department of Civil Engineering - Water Resources Engineering and Management, Shoushtar Branch, Islamic Azad University, Shoushtar, Iran.
چکیده [English]

Restrictions of surface water resources in arid and semiarid regions, along with increasing population and agricultural development, have led humans to exploit groundwater reserves as an important water resource. It is in arid and semi-arid regions that the change in groundwater quality caused by mismanagement of groundwater is an introduction to the degradation of water resources and other resources, both directly and indirectly.
Recently, numerous studies have been conducted on water quality with different models (Farajzadeh and Mohammadi, 2010; Kholghi and Hosseini, 2009; Mokarram et al., 2019; Taghizadeh Mehrjerdi et al., 2008).
Mehrjerdi et al. (2008) explored the application of chemical parameters such as EC, TDS, and CI in groundwater quality zoning of Ardakan-Yazd plain. Sanches (2001) and Thoradeniya et al. (2019) have also investigated water quality assessment and zoning.
Therefore, studying and evaluating the quality of groundwater and identifying suitable sites for groundwater recharge in these areas can help with proper management of water resources. The purpose of this study was to evaluate groundwater quality using fuzzy method in Kohgiluyeh and Boyer Ahmad, Iran, in different geomorphological units. In order to determine groundwater quality in the study area, parameters such as Na, electrical conductivity (EC), Ca, Mg were measured in 30 sample points.

کلیدواژه‌ها [English]

  • groundwater quality
  • artificial recharge
  • Geomorphology units
  • Fuzzy-AHP method

مراجع

1-       Adib, A., Zamani, R. (2016). 'Evaluation of the Spatial Variability of Groundwater Quality Factors in The Dezful Plain Using Geostatistics Methods', Journal of Water Resources Engineering, 8(27), pp.1-12. (In Persian).
 
2-    Ahmadi, H., 1988. Applied Geomorphology, (Volume 1, Water Erosion). University of Tehran Publications.
 
3-    Ahmed, S., 2002. Groundwater monitoring network design: Application of geostatistics with a few case studies from a granitic aquifer in a semi-arid region. inIn: Groundwater Hydrology, M.M. Sherif, V.P. Singh and M. Al-Rashed (Eds.), Balkema, Tokyo, Japan. 2: 37-57.
 
4-    Osati, K., Salajegheh, A., Arekhi, S. (2012). 'Spatial variation of nitrate concentrations in groundwater by Geostatistics (Case Study: Kurdan Plain)', Journal of Range and Watershed Managment, 65(4), pp. 461-472 (In Persian).
 
5-    Azimi, S., Moghaddam, M.A. and Monfared, S.A.H., 2018. Spatial assessment of the potential of groundwater quality using fuzzy AHP in GIS. Arabian Journal of Geosciences, 11(7), p.142.
 
6-    Davoodi, F. and Mohammadzadeh, H., 2012. Evaluation of groundwater quality of Dashtbojnord alluvial aquifer for drinking, agricultural and industrial uses, In: 8th Iranian Society of Engineering and Environmental Geology, Mashhad, Ferdowsi University of Mashhad.
 
7-    Farajzadeh A., M. and Mohammadi, A.S., 2010. Groundwater Vulnerability mapping using neural fuzzy algorithm (case Case study: Zanjan province). Iranian Remote Sensing and GIS Journal, 1.1- 183(1) pp. 1-8. (In Persian).
 
8-    Gaus, I., Kinniburgh, D.G., Talbot J.C. and Webster, R., 2003. Geostatistical analysis of arsenic concentration in groundwater in Bangladesh using disjunctive kriging. Environmental Geology 44, PP. 939-948.
 
9-    Ghayoumian, J., Mohseni Saravi, M., Feiznia, S., Nouri, B. and Malekian, A., 2007. Application of GIS techniques to determine areas most suitable for artificial groundwater recharge in a coastal aquifer in southern Iran. Jornal of Asian Earth Science 30, PP. 346-374.
 
10- Jahanshahi, A., Rohi Moghaddam, A. and Dehwari, A., 2013. Evaluation of groundwater quality parameters using gis and geostatistics (Case study: Babak Plain plain aquifer). Journal of Water and Soil Science, 24(2), 183-197 (In Persian).
 
11- Kholghi, M., and Hosseini, S.M., 2009. Comparison of groundwater level estimation using neuro-fuzzy and ordinary kriging. J. of Environmental. Modelling. & Assessment, Assess., 14, pp, 729-737.
 
12- Mahdavi, A., Nouri Imamzadei, M.R., Mahdavi Najaf Ebadi, R. and Tabatabai, H., 2010. Determination of artificial nutrition areas of wastewater using fuzzy logic in Shahrekord plain. Journal of Agricultural Science and Technology, Water and Soil Science.  1, pp, 76-63. (In Persian).
 
13- Mokarram, M., Hojati, M. and Saber, A., 2019. Application of Dempster–Shafer theory and fuzzy analytic hierarchy process for evaluating the effects of geological formation units on groundwater quality. Environmental Science and Pollution Research, 26(19), pp.19352-19364.
 
14- Nazari Zadeh, F., Ershadian, B. and Zand Vakili, K., 2005. Investigation of spatial changes in groundwater quality in baladar plain in Khuzestan province. In: The first regional conference on optimal utilization of water resources in Karun and Zayandeh basins. Shahrekord University. pp. 1236 to – 1240 . (In Persian).
 
15- Shabani, M., 2009. Survey of groundwater quality changes in Arsanjan plain. Quarterly Journal of Natural Geography, 3, page pp, 71- 82. (In Persian).
 
16- Shamsai, I., 2002. Hydraulic flow of water in porous media. Amir Kabir University of Technology Publishing Center. (In Persian).
 
17- Shobha, G., Gubbi, J., Krishna, S., Raghavan Lakshmikanth, K., Palaniswami, M., 2014. A novel fuzzy rule based systemforassessment ofgroundwater potability: A case study in south India. IOSR Journal of Computer Engineering (IOSR-JCE), 15(2); pp,35-41
 
18- Taghizadeh Mehrjerdi, R., Zareian, M., Mahmodi, S.H. and Heidari, A., 2008. Spatial distribution of groundwater quality with geostatistic (case Case study: Yazd-Ardakan plain). World Applied Science Journal 4(1), pp,7-9.
 
19- Zahhtabian, G. and Askari, M.H., 2017. Spatial research investigation and analysis of groundwater quality characteristics in garmsar watershed. University of Tehran. (In Persian).
 
20- Zahhtabian, G., Jan Faza, A., Askari, M.H. and Nemat Allah, M.J., 2010. Distribution modeling of some chemical properties of groundwater (Case study in Garmsar watershed), Journal of Rangeland and Wilderness, 17(1); pp, 61-73.(In Persian).
علوم و مهندسی آبیاری
دوره 43، شماره 3
مهر 1399
صفحه 213-226

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 آذر 1398
  • تاریخ بازنگری: 25 بهمن 1398
  • تاریخ پذیرش: 29 بهمن 1398
  • تاریخ انتشار: 01 مهر 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار