بررسی آزمایشگاهی تأثیر هندسه آستانه بر پدیده هیسترزیس جریان با رژیم فوق‌بحرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

2 دانشجوی دکترای، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

3 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر، برای نخستین بار رفتار هیسترتیک جریان فوق ­بحرانی را که به‌دلیل دو رفتار متفاوت جریان در شرایط هیدرولیکی یکسان اتفاق می‌افتد، را به‌صورت آزمایشگاهی و تحلیلی مورد بررسی قرار داده است. به‌همین منظور، از سه آستانه با هندسه­ های استوانه ای، مکعب مستطیلی و هرمی ­شکل بهره گرفته شده است. محدوده دبی­ های بکاررفته در محدوده 0041/0 تا 01/0 مترمکعب بر ثانیه می­ باشد. دبی به‌صورت افزایشی در جریان اولیه و سپس به‌صورت کاهشی در جریان ثانویه وارد فلوم آزمایشگاهی می­ گردد. رژیم ­های احتمالی جریان در نزدیکی آستانه براساس اعماق نسبی در پایین‌دست دریچه‌کشویی و در دو مقطع یک و دو بصورت تابعی از عدد فرود عبوری از زیر دریچه طبقه­ بندی شده است. نتایج نشان می ­دهد که با افزایش دبی جریان و سپس کاهش آن، در برخی از دبی ­ها دو رفتار متفاوت از جریان در شرایط یکسان هیدرولیکی دیده می ­شود. همچنین نتایج نشان داد مقادیر اعماق نسبی y1/y0، y2/y0 و اعداد فرود مقاطع یک و دو به مقدار زیادی افزایش یافته است در حالی ­که راندمان پرش هیدرولیکی برای پارامتر استهلاک انرژی نسبی در آستانه مکعبی بیشتر از سایر آستانه ­ها می­باشد. به‌طوری که در جریان اولیه میزان این اعماق بیانگر رژیم زیربحرانی و در جریان ثانویه با تشکیل پدیده هیسترزیس در برخی از دبی ­ها بیانگر رژیم فوق­ بحرانی می­باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Experimental study of the effect of different sill geometry on hysteretic behavior of supercritical regime

نویسندگان [English]

  • Rasoul Daneshfaraz 1
  • Ehsan Aminvash 2
  • Parisa Ebadzadeh 3
1 Professor, Department of civil engineering, Faculty of Engineering, University of Maragheh, Maragheh, Iran.
2 Phd student, Department of civil engineering, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
3 M.Sc. Student, Department of civil engineering, Faculty of Engineering, University of Maragheh, Maragheh, Iran.
چکیده [English]

Hysteresis during supercritical flow is an issue that is not well understood. It occurs near structures in water supply systems, water transmission lines, and channels. The hysteretic behavior of a flow causes different states in the flow for otherwise identical conditions. (Defina and Viero, 2018) investigated the behavior of supercritical flow near a vertical gate. They proposed a theory for predicting hysteresis in the vicinity of a gate based on the Froude numbers upstream and downstream of the gate as well as on the gate opening ratio. Their results also confirm the existence of hysteretic behavior of the flow. The experiments also confirmed the validity of the theory on the effect of upstream and downstream Froude numbers on hysteretic behavior. (Defina and Viero, 2010) examined the various states created by the flow in a gradual narrowing. They showed that the friction and slope of the channel floor affect the stability of the flow and can create different hysteretic loops.
The main purpose of this study was to investigate the contradictory behavior of supercritical flow with a sill located in the flow path and with different geometries. The existence of such contradictory behavior occurs due to hysteresis, for which there are relatively limited studies. Generally, the occurrence of hysteresis at the collision of the flow with the obstacle is expected. As for the same input current, two different behaviors are observed that behavior depend on the flow cycle. The flow cycle means increasing the discharge to a certain value and then decreasing it to the initial discharge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hysteretic Behavior
  • Possible Flow Regimes
  • Sill
  • Relative Flow Depth
  • Hydraulic Jump

مراجع

  • Abecasis, F.M. and Quintela, A.C., 1964. Hysteresis in steady free-surface Water Power, 16 (4), pp.147–151.

 

  • Akers, B. and Bokhove, O., 2008. Hydraulic flow through a channel contraction: Multiple steady states. Physics of fluids, 20(5). Doi: 10.1063/1.2909659.

 

  • Austria, P.M., 1987. Catastrophe model for the forced hydraulic jump. Journal of Hydraulic research, 25 (3), pp.269–280. Doi: 1080/00221688709499270

 

  • Baines, P. G. and Whitehead, J. A., 2003. On multiple states in single-layer flows. Physics of fluids, 15(2), pp.298-307.

 

  • Daneshfaraz, R., Aminvash, E. and Najibi, A. 2022 b. Experimental study of hysteretic behavior of supercritical regime on hydraulic parameters of flow against gabion contraction. Iranian Journal of Soil and Water Research, 53(1), pp.33-44. Doi: 22059/IJSWR.2022.334538.669141.

 

  • Daneshfaraz, R., Sadeghfam, S., Aminvash, E. and Abraham, J.P., 2022 a. Experimental Investigation of Multiple Supercritical Flow States and the Effect of Hysteresis on the Relative Residual Energy in Sudden and Gradual Contractions. Iranian Journal of Science and Technology, Transactions of Civil Engineering. 46, pp.3843–3858. Doi: 10.1007/s40996-022-00818-9.

 

  • Defina, A. and Susin, F.M., 2003. Hysteretic behavior of the flow under a vertical sluice gate. Physics of Fluids, 15(9), pp.2541-2548. doi: 10.1063/1.1596193.

 

  • Defina, A. and Susin, F.M., 2006. Multiple states in open channel flow. Vorticity and Turbulence Effects in Fluid Structures Interactions, pp.105-130.

 

  • Defina, A. and Viero, D. P., 2010. Open channel flow through a linear contraction. Physics of Fluids, 22(3), pp. 1-12. Doi: 10.1063/1.3370334.

 

  • Kabiri-Samani, A., Rabiei, M. H., Safavi, H., & Borghei, S. M., 2014. Experimental–analytical investigation of super-to subcritical flow transition without a hydraulic jump. Journal of Hydraulic Research, 52(1), pp. 129-136. Doi: 10.1080/00221686.2013.822935.

 

 

  • Mehrotra, S. C., 1974. Hysteresis effect in one and two fluids systems. Proceeding V Australian conference on hydraulics and fluids mechanics New Zealand, Christchurch, University of Canterbury, 2, pp. 452-461.

 

  • Muskatirovic, D. and Batinic, D.,1977. The influence of abrupt change of channel geometry on hydraulic regime characteristics. In Proceedings of the 17th IAHR Congress, pp. 397-404.

 

  • Sadeghfam, S., Khatibi, R., Hassanzadeh, Y., Daneshfaraz, R. and Ghorbani, M. A., 2017. Forced hydraulic jumps described by classic hydraulic equations reproducing cusp catastrophe features. Arabian Journal for Science and Engineering, 42(9), pp. 4169-4179.

 

  • Viero, D. P. and Defina, A., 2017. Extended theory of hydraulic hysteresis in open-channel flow. Journal of Hydraulic Engineering, 143(9), 06017014. Doi: 10.1061/(ASCE)HY.1943-7900.0001342.

 

  • Viero, D. P. and Defina, A., 2019. Multiple states in the flow through a sluice gate. Journal of Hydraulic Research, 57(1), pp. 39-50. Doi: 10.1080/00221686.2018.1434694.
علوم و مهندسی آبیاری
دوره 46، شماره 3
آذر 1402
صفحه 1-15

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 21 مهر 1401
  • تاریخ پذیرش: 24 مهر 1401
  • تاریخ انتشار: 01 آذر 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار